‘Het lerarentekort wordt niet opgelost door opleidingen te schrappen’

‘Is het juist niet de bedoeling dat we een toekomst in het onderwijs promoten in plaats van het aanbod te laten krimpen?’, vraagt Pieter-Jan Hoessels, een van de laatste bachelorstudenten Latijn. Vorige week konde de laatste hogeschool aan om de opleiding te schrappen.

“Non scholae sed vitae discimus” Wij leren niet voor school, maar voor het leven. Een Latijnse spreuk die mijn leerkracht Latijn in het tweede middelbaar zelfs op latjes heeft laten zetten. Deze leerkracht was, om het in termen van toen te zeggen, regentaat Latijn-Nederlands. Het was een uiterst intelligente man, die zijn vak beheerste en dit over wist te brengen naar zijn studenten. Ik ben er zeker van dat hij dan ook diep zucht wanneer hij het nieuws van de afgelopen dagen leest. De laatste hogeschool schaft de opleiding Latijn af. Dit gebeurt om budgettaire redenen. Is het niet vreemd dat we opleidingen afschaffen in tijden van een alsmaar stijgend lerarentekort? Is het juist niet de bedoeling dat we een toekomst in het onderwijs promoten in plaats van het aanbod te laten krimpen?

Het is nu twee jaar geleden dat de UCLL de beslissing genomen heeft om de opleiding Latijn af te schaffen óók om van budgettaire redenen. Ik ben zelf student Latijn-Frans aan de lerarenopleiding aan de UCLL te Diepenbeek. Ik ben een van de laatste studenten die afstudeert als professionele bachelor Latijn. Ondertussen geef ik bovenop mijn studie ook 22 uur les. Waarom? Omdat ze geen leerkrachten Latijn vonden en mij gevraagd hebben of ik een school uit de nood wou helpen. Ik heb dit gedaan omdat ik een enorme passie koester ten opzichte van het vak Latijn. Weet u wat mijn collega’s gisteren al lachend in de lerarenkamer zeiden: binnenkort gaat natuurhulp acties voeren aangezien jullie een bedreigde soort zijn.

Ik vond het wel geestig, maar het is beangstigend om te zien dat de laatste hoge school de lerarenopleiding Latijn uit hun curriculum heeft gehaald. Wist u dat er slechts 36 leerkrachten Latijn afstuderen dit jaar? Gaan ze allemaal in het onderwijs eindigen? Ik weet het niet, maar ik weet wel dat het lerarentekort niet opgelost wordt door opleidingen te schrappen.

Misschien stelt u zichzelf de vraag: je kan Latijn toch nog studeren aan de universiteit, wat is het probleem? Het probleem is dat er slechts twee universiteiten zijn die dit vak nog aanbieden. Het probleem is dat niet elke student die leraar Latijn wil worden, per se een masterstudie wil volgen. Het probleem is dat er dus weer een extra instroom van leerkrachten binnen ons onderwijs verdwijnt. Leraren Latijn die aan de professionele bachelor afstuderen worden ook specifiek opgeleid om in de eerste twee jaren van het secundair onderwijs les te geven. Het is juist in die twee jaren dat leerlingen het vak leren ontdekken. De rol van een leerkracht Latijn in de eerste graad is dus enorm belangrijk voor de studiekeuze van de leerlingen. Het is daarom dus ook van groot belang dat er nog steeds professionele bachelors Latijn in ons onderwijslandschap aanwezig zijn.

Misschien heeft u het gevoel dat Latijn niet interessant is. Misschien ziet u het nut er niet van in. Het enige dat ik kan zeggen, is dat als u het nut van het vak Latijn kan inzien, er een wereld voor u opengaat. Latijn is veel meer dan enkel woordenschatrijtjes vanbuiten blokken en grammatica drillen. Latijn stimuleert het begrijpend lezen van leerlingen. Latijn scherpt het taalgevoel aan van leerlingen. Het zorgt ervoor dat leerlingen een kritische en onderzoekende houding leren aannemen. Het zorgt ervoor dat leerlingen leren structureren, analyseren en een mening leren formuleren. Ik kan nog wel even doorgaan, maar laat ik anders het volgende vragen. Als u een afspraak heeft, waar noteert u dat dan in? In een agenda? Agenda komt van het Latijnse werkwoord agere. Agere betekent handelen of doen. De betekenis van het begrip ‘agenda’ is ‘dingen die moeten gedaan worden’. Dus zelfs u, die misschien geen Latijn gevolgd heeft, komt dagdagelijks in aanraking met Latijn.

Zou het dan geen zonde zijn dat dit uit ons onderwijslandschap verdwijnt? Ik vind van wel en ik denk dat vele anderen die mening delen. Het is misschien daarom een idee dat hoge scholen eens zoeken naar andere manieren om te besparen in plaats van opleidingen af te schaffen. Laten wehopen dat het niet zover komt dat het vak dat ons kennis leert maken met Romeinse cultuur en antieke cultuur, uit ons onderwijslandschap verdwijnt.  En laat me die Romeinse cultuur gebruiken om een einde te knopen aan dit opiniestuk.  In de achtste eeuw zei eerwaarde Bede het volgende over een van de grootste monumenten uit de Romeinse cultuur: Zolang het Colosseum bestaat, zal Rome bestaan. Als het Colosseum valt, dan zal ook Rome vallen. En wanneer Rome valt, dan zal ook de wereld vallen. En dat is juist hetzelfde met het Latijn en ons onderwijs.

Pieter-Jan Hoessels is student Latijn-Frans aan de lerarenopleiding van de UCLL te Diepenbeek.