‘Het Belgische recept kan ook inzake Defensie niet als Europees model dienen’

‘Terwijl deze regering blijft snoeien in het defensiebudget, eist ze steeds meer van ‘onze jongens en meisjes’, nu opnieuw met onze steun aan de interventie in de Centraal-Afrikaanse Republiek.’

Er vindt eindelijk nog eens een EU-top plaats waar Defensie op de agenda staat. De laatste keer was drie jaar geleden. Sindsdien miste de EU heel wat kansen om zich te bewijzen op het internationale toneel. Libië, Mali, de Centraal-Afrikaanse Republiek… Crisissen waar Europa de eerste viool had kunnen spelen, maar door gebrek aan wilskracht en meningsverschillen bleef een krachtig signaal achterwege. Ondertussen trappelen de twee Europese Battlegroups, interventiemachten van 1.800 man sterk, ter plaatse. Sinds hun ontstaan in 2005 werden ze nog nooit ingezet. Europese operettesoldaten voor een Europees operettebeleid. Als het er op aankomt, moet een kleine groep bereidwillige landen de klus klaren, Frankrijk en Groot-Brittannië op kop.

Defensie onder druk

De druk op de defensiebegroting blijft toenemen. Bij elke besparingsronde viseert deze regering eerst het leger. Maar ook onze buurlanden snoeien in hun budgetten. Hierdoor is het voor veel landen moeilijk om hun bestaande capaciteiten te behouden, laat staan nieuwe capaciteiten in het leven te roepen. Nochtans leerde de Libië-operatie ons dat we zonder de uitbouw van nieuwe EU-capaciteiten op het vlak van luchttransport, air-to-air refueling of ISR (Intelligence, Surveillance & Reconnaissance) nooit Amerika-onafhankelijk zullen zijn. De – vooral Franstalige – droom van een Europees leger lijkt verder weg dan ooit.

De tijd dat landen alles nog alleen kunnen doen is verleden tijd. Vandaag is het ondenkbaar dat een Europees land militair tussenkomt zonder steun van bondgenoten. Toch is het niet zozeer vanuit politieke overwegingen dat landen militair gaan samenwerken, maar wel vanuit financiële noodzaak. Het principe van pooling & sharing is hiervan een mooie illustratie. Tijdens de Top van Gent in 2010 werd afgesproken om militaire capaciteiten samen te brengen en te delen, om zo te kosten drukken. Drie jaar later oogt het resultaat mager. Met ons pleidooi voor de volledige integratie van de legers van België, Nederland en Luxemburg toont de N-VA alvast de weg.

Valse hoop

De agenda van de Europese top oogt mooi en ambitieus. Er komen drie clusters aan bod: de doeltreffendheid en zichtbaarheid van het Europese veiligheid- en defensiebeleid vergroten, het versterken van de defensie-industrie en de ontwikkeling van de militaire capaciteiten bevorderen.

Niettegenstaande de hoge verwachtingen, zal er weinig uit de bus komen. De drie thema’s worden hooguit een uurtje besproken. Maar veel belangrijker: op geen enkele manier pakt men het fundamentele probleem van het Europese buitenlands beleid aan, namelijk het ontbreken van een gemeenschappelijke strategische visie. Zolang dit uitblijft, zullen de verschillende lidstaten elk hun eigen diplomatieke keuzes blijven maken, en komt er van een krachtige en snelle Europese reactie niets in huis. Lady Catherine Ashton wikt, François Hollande/David Cameron beschikt.

Dat ook onze eigen federale regering niet eens standpunten heeft ingenomen voor deze top toont het totale gebrek aan ambitie voor defensie. De pijnlijke episodes rond de vernieuwing van de kernwapens, rond onze aanwezigheid in Afghanistan en rond de mogelijke opvolger van de F-16 hebben het spanningsveld binnen de regering Di Rupo nog eens duidelijk blootgelegd. De eensgezindheid is ver zoek, op dat vlak zitten Ashton en Elio Di Rupo in hetzelfde schuitje. En terwijl deze regering blijft snoeien in het defensiebudget, eist ze steeds meer van ‘onze jongens en meisjes’, nu opnieuw met onze steun aan de interventie in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Dat het Belgische recept zeker niet als een Europees model naar voor moet worden geschoven, wisten we al langer. Maar ook inzake defensie is dit spijtig genoeg waar.

Theo Francken, N-VA-Kamerlid, expert Defensie

Peter Luykx, N-VA-Kamerlid, expert Buitenlandse Zaken