‘Haal de patiënt uit het ziekenhuis’

De nieuwe trend is om psychiatrische patiënten meer thuis te behandelen, en minder in een ziekenhuis op te nemen.

Als men Jonathan Jacob wat had laten uitrazen in zijn cel, zou hij nu waarschijnlijk nog in leven zijn. Een inzicht dat waarschijnlijk geadviseerd was geweest als men de juiste mensen had gecontacteerd. Als men Kim De Gelder af en toe thuis was gaan opzoeken, had men hem beter in het oog kunnen houden, waardoor hij misschien meer geneigd was geweest om zijn medicatie te blijven nemen.

Zeker in ons land is psychiatrie een discipline die nog veel op dikwijls vrij langdurige behandeling in een ziekenhuis steunt. Volgens de Belgische klinisch psycholoog Philippe Delespaul, hoogleraar aan de universiteit van het Nederlandse Maastricht, is een ziekenhuis dikwijls echter geen goede plaats voor angstige patiënten, onder meer omdat ze daar niet echt uitzicht hebben op een verbetering van hun situatie.

Delespaul is een van de spilfiguren in een programma om psychiatrische patiënten meer thuis op te vangen en te behandelen, in interactie met hun omgeving. Zo kan er ook beter geanticipeerd worden op eventuele problemen. ‘De meeste psychiatrische patiënten zijn niet méér ziek dan iemand die elk jaar een griepje heeft’, zegt hij. ‘Dan kunnen ze enkele dagen naar het hospitaal komen om vervolgens weer normaal in de maatschappij te kunnen functioneren.’

In België begint dat inzicht ook door te dringen. Her en der wordt er werk gemaakt van mobiele teams die patiënten thuis opvangen: de zogenaamde 107-teams, genoemd naar het artikel 107 uit de wet die het mogelijk maakt dat ziekenhuisbedden worden vervangen door investeringen in opvang thuis. In de regio Leuven-Tervuren zijn al een honderdtal bedden afgeschaft. Het geld wordt gepompt in mensen die meer bij de patiënten thuis gaan werken.

‘Omdat de psychiatrie als discipline in ziekenhuizen is ontstaan, en omdat de ziekenhuisverzorging in ons land altijd beter was dan in vele andere landen, lopen wij wat vertraging op in het toepassen van ambulante zorg in de psychiatrie’, zegt Guido Pieters van het psychiatrisch centrum van de KU Leuven in Kortenberg. ‘Maar de moderne gezondheidszorg stelt dat het geld beter naar de patiënt wordt gebracht dan de patiënt naar het geld.’

Het uit de kliniek halen van de psychiatrie zal ook bijdragen tot het gemakkelijker aanvaarden van psychiatrische patiënten door de maatschappij. Aangezien één Belg op drie in zijn leven met een depressie of een andere psychiatrische stoornis te maken kan krijgen, leven veel Belgen met een psychiatrische patiënt in hun buurt. Alleen is dat niet altijd even goed zichtbaar, waardoor het stigma dat rond psychiatrische patiënten hangt niet gemakkelijk kan worden weggewerkt. (DD)

Het volledige artikel vindt u deze week in Knack.