Griekenland moet kiezen tussen geld en democratie

Alleen als de Grieken ervoor opteren hun schulden níét af te lossen, kunnen ze de democratie in hun land in stand houden.

Griekenland moet kiezen tussen geld en democratie. Tot die conclusie kwam Wolfgang Münchau in de Financial Times. Alleen als de Grieken ervoor opteren hun schulden níét af te lossen, kunnen ze de democratie in hun land in stand houden.

Munchau maakte zijn bedenking nadat de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble had voorgesteld de Griekse parlementsverkiezingen, voorzien in april, uit te stellen. Want de Griekse kiezer zou wel eens ‘de verkeerde keuzes’ kunnen maken en partijen aan de macht brengen die zich verzetten tegen het door Europa opgelegde saneringsplan. In dat geval, zo oordelen de Duitsers, is het een riskante zaak nu al de Europese financiële steun voor Griekenland uit te betalen.

Terecht merkte Münchau op dat Schäubles voorstel volkomen in strijd is met de uitspraak van diens eigen Grondwettelijk Hof over de absolute soevereiniteit van het Duitse parlement, die nooit mag worden overgedragen naar bijvoorbeeld de Europese Unie. Want, stellen de rechters van het Hof, de vrijheid van de volgende parlementen mag niet worden belemmerd.

Schäubles voorstel is wellicht, zoals ook Münchau laat vermoeden, bedoeld als een provocatie die de Grieken naar de uitgang van de eurozone moet jagen. Toch stemt het tot nadenken dat dit soort voorstellen wordt gelanceerd, zonder noemenswaardig protest vanuit de Europese Commissie, de Europese Raad of zelfs het Europees Parlement.

Net op het moment dat Schäuble voorstelde de Griekse democratie op waakvlam te zetten, publiceerde gewezen premier Jean-Luc Dehaene, nu Europarlementariër, een opiniestuk in De Morgen waarin hij trachtte aan te tonen dat al die verhalen over het democratische deficit van de Europese Unie op misverstanden berusten.

Na die geruststelling spoort Dehaene iedereen aan om het Europese beleid mee te verdedigen. Want de Europese integratie en het strakker aanhalen van de economische en budgettaire banden maken ons weerbaarder tegen financiële speculanten. ‘Hopelijk zal dit het draagvlak voor Europa verbreden en solidariteit vanzelfsprekend maken’, besloot Dehaene.

Jammer genoeg merkt de gemiddelde Griek weinig van die solidariteit. Wat niet kan worden gezegd van de Europese banken, die de Griekse schuldenberg mee hebben veroorzaakt en die vandaag bij de Europese Centrale Bank goedkoop geld tanken.

Toch mogen we vooral niet denken, betoogt Dehaene, dat de Europese Commissie en Europa bij uitbreiding de speelbal van ‘Merkozy’ zijn. Al geeft hij wat verder toch toe dat uitgerekend Duitsland en Frankrijk in 2003, om hun begrotingen te redden, de Maastrichtnormen en het Stabiliteitspact negeerden.

Dehaene blijft volhouden dat de Europese beslissingen niet zomaar uit de lucht vallen. ‘Ze worden genomen in Europese raden waarin de nationale verantwoordelijken mee beslissen volgens verdragen die door alle nationale parlementen zijn goedgekeurd. De leden van de Europese raden nemen beslissingen vanuit de overtuiging dat bepaalde uitdagingen ook in het voordeel van hun burgers beter in Europees verband worden genomen omdat ze de grenzen van de lidstaten overschrijden. Hun nationale parlementen controleren de beslissingen.’

Hier betreedt Jean-Luc Dehaene het terrein van de politieke fictie. Want in werkelijkheid controleert het nationale parlement helemaal niets. De tijd dat het parlement regeringen controleerde, ligt al lang achter ons. De meerderheid in het parlement heeft geen andere opdracht dan de regering overeind te houden. Mocht die meerderheid een beslissing van de Europese Raad, zoals het begrotingspact, verwerpen, dan zou dat meteen het einde betekenen van de federale regering die zich daartoe engageerde in de Europese Raad.

Bijgevolg zal het Belgische parlement zich niet verzetten tegen het begrotingspact – eigenlijk een idee dat de toen nog onbesproken directeur-generaal van het IMF Dominique Strauss-Kahn in 2010 lanceerde voor de jaarvergadering van de European Banking Association.

Het Belgische parlement zal zich evenmin verzetten tegen het jongste Europese voorstel dat de lidstaten verplicht hun begrotingsplannen voor te leggen aan de Europese Commissie, nog voor de nationale parlementen er kennis van nemen.

Want eurolanden die zich tegen deze maatregel verzetten, kunnen ondanks het door de eurolanden gefinancierde Europees Stabiliteitsmechanisme geen beroep doen op de Europese ‘solidariteit’.

En met die ultieme transfer van soevereiniteit gaat het federale parlement definitief aan de Europese ketting.

Rik Van Cauwelaert