Wereld Astma Dag: 10 tips om de hoeveelheid fijnstof te beperken tijden het koken
Tijdens het koken komen schadelijke stoffen vrij die astma en ademhalingsmoeilijkheden kunnen verergeren. Hoe duurzamer en dus hoe ‘luchtdichter’ onze huizen, hoe groter het probleem.
We kennen allemaal de bakluchten die na het koken in de keuken blijven hangen. Weinig mensen zijn zich echter bewust van de meer schadelijke stoffen die koken met zich meebrengt.
Voedingswaren die verbrand, geschroeid of gestoofd worden, kunnen namelijk fijnstof (PM 2,5) produceren. Bij het braden van vlees en het wokken van groenten komt het meeste fijnstof vrij.
Ook etensresten die zich in de oven of op de kookplaat verzamelen, genereren fijnstof bij verbranding. Dat fijnstof kan tot enkele uren na het koken in huis blijven hangen.
Volgens onderzoek kan je zo blootgesteld worden aan drie keer zoveel fijnstof bij het bereiden van een diner met een gebraad, dan wanneer je door New Delhi wandelt – een van de meest vervuilde steden ter wereld.
Fijnstof kan het hart en de longen beschadigen wanneer het ingeademd wordt. Op die manier kan het astmasymptomen verergeren en bijdragen aan een verminderde longfunctie, een verhoogd risico op een hartaanval en irritatie van de luchtwegen.
Gasfornuizen
Vooral het gebruik van een gasfornuis vormt een risico indien er geen mechanische ventilatie aanwezig is, zoals een afzuigkap. Koken op gas veroorzaakt namelijk aanzienlijke vervuiling met stikstofdioxide. Stikstofdioxide kan luchtwegklachten en astma-aanvallen veroorzaken.
Daarnaast produceert een gasfornuis ook koolstofmonoxide (CO), fijnstof en andere verontreinigende stoffen, die ernstige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid. Wetenschappelijk is aangetoond dat in woningen waar op gas wordt gekookt, kinderen 20 procent meer risico op longklachten lopen.
Gasfornuizen zouden het voorbije jaar in de EU verantwoordelijk zijn voor symptomen van astma bij 700.000 kinderen – goed voor 12 procent van alle astmagevallen bij kinderen.
Een van de meest doeltreffende manieren om je blootstelling aan fijnstof van het koken te verminderen is een dampkap. Volgens onderzoek kan je blootgesteld worden aan tot 90 procent minder fijnstof door het gebruik van een dampkap.
Let wel, als je een dampkap hebt met recirculatie (de gefilterde lucht wordt terug naar binnen geblazen) zal dat weinig effectief zijn bij gasfornuizen. De koolstoffilter in de dampkap houdt namelijk geen stikstofdioxide tegen.
Tips om de lucht in huis gezond te houden tijdens het koken
1. Vervang je gaskooktoestel door een inductiekookplaat.
2. Gebruik olie in plaats van boter, vooral roomboter zorgt voor veel fijnstof.
3. Houd de kookplaat proper. Voedselresten die op de kookplaat vastzitten, beginnen te branden als het vuur wordt aangezet.
4. Zet een raam of deur open tijdens het koken. Heb je een gesloten keuken? Doe dan de deur dicht, zo voorkom je dat fijnstof in andere ruimtes komt.
5. Zet de dampkap aan voor je start met koken en laat die 10 tot 15 minuten draaien nadat je bent gestopt. Op die manier is het onwaarschijnlijk dat de concentratie aan fijnstof kan stijgen tot onveilige niveaus, en zal het snel afnemen zodra je klaar bent met koken.
6. Zet je afzuigkap op de hoogste stand bij koken en bakken.
7. De afzuigkap verwijdert makkelijker deeltjes van de achterste kookplaten dan van de voorste. Gebruik dus de achterste kookplaten om je blootstelling aan schadelijke stoffen binnenshuis te verminderen.
8. Gebruik de afzuigkap niet alleen bij het koken op het fornuis of op de kookplaat, maar zet er ook de airfryer en broodrooster onder.
9. Vervang de actief koolfilter van je dampkap op tijd.
10. Maak de vetfilters eens per twee maanden schoon. Als ze te vuil of vettig zijn, werkt de afzuiging minder goed. Roestvrijstalen vetfilters kun je in de vaatwasser doen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier