Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten

© GETTY
Nina Van Den Broecke Freelancejournalist

Duurzame voeding garandeert een goede gezondheid voor de huidige en toekomstige generaties en is sociaal eerlijk. Het vraagt wat aanpassing, maar met de nodige creativiteit zijn ‘duurzaam’ en ‘genieten’ perfect te verzoenen.

Ons westers voedingspatroon legt een zware druk op ons milieu. Vooral de uitstoot van broeikasgassen blijft problematisch. In Vlaanderen is 9% van de broeikasgasuitstoot afkomstig van de landbouw. Twee derde daarvan komt rechtstreeks van de veeteelt. Op wereldschaal is veeteelt verantwoordelijk voor 14,5% van de broeikasgasuitstoot.

Die uitstoot kan verminderd worden door te kiezen voor een meer duurzaam voedingspatroon. Duurzame voeding is voeding met een lage impact op het milieu. Het gaat over een voedingspatroon dat optimaal gebruik maakt van de natuurlijke grondstoffen en dat de biodiversiteit en ecosystemen respecteert. Maar het is meer dan dat. Bij duurzame voeding worden ook gezondheids- en sociale overwegingen in rekening gebracht. Het garandeert een goede gezondheid voor de huidige en toekomstige generaties en is sociaal eerlijk.

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Kies plantaardig

Een overwegend plantaardig voedingspatroon vermindert de kans op overgewicht, hart- en vaatziekten, kanker en diabetes.

Kiezen voor duurzame voeding is kiezen voor plantaardige voeding. De milieu-impact van plantaardige voeding is lager dan van dierlijke producten. Er is minder land en water nodig voor de teelt, en de uitstoot van broeikasgassen ligt lager. Door minder vlees en meer plantaardig te eten kunnen de broeikasgasemissies dalen met 15 tot 35%. Ook op gezondheidsvlak doet plantaardige voeding het goed. Een overwegend plantaardig voedingspatroon vermindert de kans op overgewicht, hart- en vaatziekten, kanker en diabetes.

Groenten, fruit, volle granen en peulvruchten vormen dan ook de basis van elke maaltijd. Door bij het opstellen van het menu te vertrekken vanuit de groenten is hun plaats gegarandeerd. Knolselderfrietjes doen het uitstekend als aperitiefhapje naast de geroosterde noten en falafelballetjes of linzenkroketjes. En wat te denken van een aardappel-rodebietslaatje als voorgerecht. Ook in het hoofdgerecht verdienen groenten naast volle granen of aardappelen de hoofdrol.

Om de transport- en energiekosten te verminderen, wordt de voorkeur gegeven aan lokale en seizoensgebonden producten. Een gratin van wintergroenten en gestoofde peertjes past perfect in een kerst- of nieuwjaarsdiner. Een groente- en fruitkalender is een handig hulpmiddel om te kiezen voor seizoensproducten. Die producten staan ook vaker in reclame en zijn goedkoper.

In de meeste winkels staat aangegeven van waar de producten afkomstig zijn. En het Flandria®label maakt in een oogopslag duidelijk dat het gaat om lokale producten (maar niet altijd seizoensgebonden). Ook groente- en fruitpakketten zijn een goede optie. Deze korteketenverkoop garandeert bovendien een betere prijs voor de boer. Hetzelfde geldt voor Fairtrade®producten.

Biologische groenten en fruit bieden als extra pluspunt dat de teelt op een milieuvriendelijke manier gebeurt volgens strenge Europese richtlijnen. Het Belgische Biogarantie®label stelt daarenboven bijkomende eisen op sociaal en economisch vlak, zodat een eerlijke prijs voor de boer verzekerd is.

Vlees: minder maar beter

Vlees verdient vast en zeker een plaats in onze voeding, maar we eten er nog te veel van. Zowel op milieu- als op gezondheidsvlak en op het vlak van dierenwelzijn scoren dierlijke producten minder goed. Minder maar beter is dan ook het motto. De milieu-impact van vlees varieert nogal tussen de soorten. Algemeen kan gesteld worden dat gevogelte beter scoort dan varkensvlees, dat dan weer beter is dan rundvlees. Verder gaat de voorkeur uit naar onbewerkte producten van lokale teelt. Biologisch geteelt vlees heeft als voordeel dat meer rekening gehouden wordt met zowel de milieu- impact als het dierenwelzijn.

Net zoals groenten en fruit kun je vlees rechtstreeks aankopen bij de boer. Daarnaast zijn er diverse andere initiatieven om vlees via de korte keten aan te bieden. Die hebben gemeenschappelijk dat gewerkt wordt met lokale producten, al dan niet biologisch, en dat ze streven naar een eerlijk inkomen voor de boer. Een overzicht is terug te vinden op www.rechtvanbijdeboer.be.

Vis scoort goed op gezondheidsvlak maar minder op milieuvlak. Overbevissing leidt tot een verlies van biodiversiteit en uitputting van de visbestanden. Vandaar het advies om eenmaal per week vis te eten. Daarbij gaat de voorkeur uit naar lokale en seizoensgebonden vis die op een duurzame manier gevangen of gekweekt wordt. Die kun je herkennen aan het MSC® en ASC®label.

Elke dag vlees of vis eten is niet nodig. In een feestmenu komen beide echter vaak overvloedig aan bod. Het beperken van vlees of vis tot 1 gang en het dan als smaakmaker en niet als hoofdingrediënt gebruiken, is zeker een stap in de goede richting. Er zijn tal van mogelijkheden. Denk maar aan een waterzooi van wortelen, selder, prei en kip. Ook een stoofpotje van boerenkool, pastinaak en raapjes met Noordzeevis doet het altijd goed. En voor de liefhebbers misstaat een ragout van champignons en wild met appeltjes en witloof zeker niet.

Maar een eitje, peulvruchten, noten en zaden nemen graag de plaats van vlees of vis in. Onbekend is echter vaak onbemind. Op de website van EVA vzw staan tal van creatieve, lekkere recepten voor vegetarische en veganistische hapjes, tussen- en hoofdgerechten. Het aantal vegetarische kookboeken met lekkere en toegankelijke recepten is allang niet meer op 1 hand te tellen.

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Vermijd restjes en voedselverspilling

Jaarlijks verspillen we gemiddeld 37 kg voedsel per persoon. Dat komt deels doordat we voedingsmiddelen over tijd laten gaan, maar ook doordat we te veel voedsel klaarmaken. Door op voorhand te bekijken hoeveel nodig is van de verschillende ingrediënten en enkel die hoeveelheid te kopen en te bereiden, kan voedselverspilling tegengegaan worden. Zijn er toch restjes, dan kunnen die verdeeld worden onder de gasten of bewaard worden in de koelkast (2 dagen) of diepvries (3 maanden). Zorg er wel voor dat ze zo snel mogelijk verpakt en gekoeld worden. En verwarm ze zeer goed alvorens ze te consumeren. Gerechten met rauwe vis of vlees worden het best weggegooid.

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Eet bewust en geniet met mate

Tijdens de eindejaarperiode met de vele etentjes laten we ons snel verleiden tot te veel eten. Ook op die momenten is het belangrijk te luisteren naar ons buikgevoel en te stoppen wanneer we voldaan zijn. Langzaam eten en bewust genieten van elke hap kan helpen. Ook het beperken van het aantal gangen in het feestdiner en kiezen voor kleine porties is een goede idee. Dat heeft niet alleen een positief effect op onze gezondheid, maar is ook beter voor het milieu: door het verminderen van de overconsumptie moet minder voedsel geproduceerd worden.

Bij feesten hoort vaak alcohol. Door te kiezen voor Fairtrade® en biologische alcoholische dranken steun je zowel de boer als het milieu. Ook binnen het gamma fruitsappen kan gekozen worden voor deze producten. Maar waarom geen homemade limonade proberen? En de karaf met kraantjeswater met of zonder smaakje mag niet ontbreken op de feesttafel.

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Vermijd onnodige verpakkingen en producten voor eenmalig gebruik

De milieukosten van voeding nemen toe door het gebruik van verpakkingen. Uiteraard hebben verpakkingen hun functie. Ze zorgen ervoor dat voedingsmiddelen langer houdbaar blijven en gaan op die manier voedselverlies tegen. Verpakking is ook een informatiemiddel en vergemakkelijkt het transport en het gebruik. Maar vaak is verpakking ook overbodig. Herbruikbare zakjes voor groenten en fruit zijn een goed alternatief voor de plastic of papieren zakjes voor eenmalig gebruik. En aan tafel kan gekozen worden voor stoffen servetten in plaats van papieren. Ook door het mijden van plastic of kartonnen borden en bekertjes verlaagt de druk op het milieu.

Het is duidelijk dat duurzaam eten ook tijdens de feesten een haalbare kaart is. Door het maken van de juiste keuzes en met de nodige creativiteit en durf is het mogelijk een duurzaam én lekker diner op tafel te zetten.

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Vermijd restjes en voedselverspilling

Jaarlijks verspillen we gemiddeld 37 kg voedsel per persoon. Dat komt deels doordat we voedingsmiddelen over tijd laten gaan, maar ook doordat we te veel voedsel klaarmaken. Door op voorhand te bekijken hoeveel nodig is van de verschillende ingrediënten en enkel die hoeveelheid te kopen en te bereiden, kan voedselverspilling tegengegaan worden. Zijn er toch restjes, dan kunnen die verdeeld worden onder de gasten of bewaard worden in de koelkast (2 dagen) of diepvries (3 maanden). Zorg er wel voor dat ze zo snel mogelijk verpakt en gekoeld worden. En verwarm ze zeer goed alvorens ze te consumeren. Gerechten met rauwe vis of vlees worden het best weggegooid.

Weldadige feesten: tips om gezond en duurzaam te genieten
© GETTY

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content