Waarom zingen de nieuwe yoga is

© Reuters
Carine Stevens Freelancejournalist

Zingen is niet alleen goed voor je humeur, het biedt ook tal van gezondheidsvoordelen. Hoe komt het toch dat het zo’n weldaad voor geest en lichaam is?

Zingen doet deugd. Het maakt je vrolijk, geeft energie en laadt je batterijen op. Hoe komt dat? ‘Omdat het een formidabele uitlaatklep is’, zegt zangdocente Indra Boone. ‘Zingen werkt bevrijdend. Los van het onderwerp en de sfeer van het lied is het een geweldig kanaal om spanningen, verdriet of kwaadheid van je af te laten glijden. Maar ook positieve emoties zoals opluchting en blijdschap komen er al zingend uit, puur en ongefilterd. We werken tegenwoordig zo veel met ons hoofd, we denken zo veel. Zingen staat daar haaks op, het komt letterlijk vanuit je buik. Vandaar het ontspannende effect.’

Zingen werkt inderdaad stressverminderend en heeft een bewezen positief effect op je humeur. Dat zou onder andere te maken hebben met de verhoogde productie van feelgood-hormonen, zoals serotonine en oxytocine. Maar zingen levert je veel meer op dan alleen een goed gevoel. Zo doet het je op de juiste manier ademhalen, vanuit je buik. Dat zorgt voor meer zuurstof in je bloed en dus meer energie. Bij het zingen moet je diep en snel inademen, waarna je langzaam en gereguleerd uitademt. Op die manier train je je ademhalingsspieren en vergroot je je longcapaciteit.

‘We werken tegenwoordig zo veel met ons hoofd, we denken zo veel. Zingen staat daar haaks op, het komt letterlijk vanuit je buik. Vandaar het ontspannende effect.’

Indra Boone, zangdocente

Stotteren

Dat zingen goed is voor de longen, bleek uit een Brits onderzoek bij COPD-patiënten. Hun longfunctie verbeterde beduidend door het volgen van zanglessen: ze kregen het minder snel benauwd naarmate ze meer controle kregen over hun ademhaling. Het zingen deed hen langzamer uitademen, waardoor hun longen meer tijd kregen om zich te ledigen.

Ook mensen met de ziekte van Parkinson kunnen baat hebben bij zingen, denken onderzoekers van het Research Centre for Arts and Health in Canterbury. Bij parkinsonpatiënten duiken na verloop van tijd vaak stem- en spraakproblemen op. Een muziektherapeutisch programma, met stemrevalidatie en zangoefeningen, gaf de onderzochte patiënten meer stemkracht en een betere verstaanbaarheid.

Zingen is sowieso een krachtig middel om taal en spraak te ondersteunen. Mensen zouden na een beroerte hun spraakvermogen zelfs sneller terugvinden door regelmatig samen met een therapeut liedjes te zingen. Omdat zingen trager gaat dan spreken, is er meer tijd om stil te staan bij de afzonderlijke klanken.

Door melodische, uitgerekte lettergrepen te zingen gaan stotterende mensen vaak vloeiender spreken, omdat zingen de overgang van de ene klank naar de andere vereenvoudigt.

Hetzelfde principe wordt toegepast bij stotterproblemen: door melodische, uitgerekte lettergrepen te zingen gaan stotterende mensen vaak vloeiender spreken, omdat zingen de overgang van de ene klank naar de andere vereenvoudigt. Als kinderen nieuwe woorden aangereikt krijgen via een liedje, onthouden ze die overigens beter dan via gesproken taal. Wat gezongen wordt, krijgt makkelijker een plek in het geheugen. Hetzelfde fenomeen zien we bij anderstaligen: ze leren onze taal sneller via zingen dan via louter praten.

Dementie

Het koorleven bloeit weer volop en trekt ook veel jongeren aan.
Het koorleven bloeit weer volop en trekt ook veel jongeren aan.

Muziek is een sterke drager van herinneringen. Het verbaast dan ook niet dat het vaak als ondersteunende therapie wordt ingezet bij patiënten met dementie. Ook al kunnen ze hun gedachten niet meer zo goed ordenen en komen ze soms niet meer op hun woorden, de kans is groot dat ze spontaan neuriën of meezingen als ze een liedje uit hun jeugd horen.

Aan de universiteit van Helsinki werd de impact van een tiendelige zangcursus op mensen met dementie onderzocht. En jawel, regelmatig zingen bleek een boost voor hun gemoedstoestand, geheugen en concentratie. Onderzoek in een Amerikaans verzorgingstehuis leidde tot dezelfde conclusie: de mentale toestand van alzheimerpatiënten die gedurende vier maanden deelnamen aan zangsessies verbeterde significant in vergelijking met de patiënten die alleen maar luisterden. Zingen houdt je alert, ook als je nog geen last hebt van geheugenverlies: je moet je concentreren, de juiste noten en tekst zingen, en bij samenzang ook nog luisteren en synchroon met de anderen zingen.

Samen zingen zou ook goed zijn voor het hart. Zweedse onderzoekers lieten een groep proefpersonen samen neuriën en een bekende hymne zingen. Ondertussen maten ze hun hartslag. Wat bleek? Tijdens het zingen ging hun hartslag synchroon lopen. Ook steeg hun hartslagvariabiliteit, wat wijst op een gezond hartritme: hoe meer het hart zijn frequentie kan variëren, hoe beter ‘getraind’ het is. Een mogelijke verklaring daarvoor is dat zingen een vorm van gecontroleerde ademhaling is, vergelijkbaar met yoga.

Zingen is een vorm van gecontroleerde ademhaling, vergelijkbaar met yoga.

Magische stroom

Daarnaast is samen zingen gewoon gezellig. Je sociale leven vaart er wel bij, je voelt je verbonden met anderen. De tijd dat koorzingen een duf en oubollig imago had, is voorbij. Het koorleven bloeit weer volop en trekt ook veel jongeren aan. Van popkoren tot smartlappenkoren, van gospelkoren tot renaissancekoren, er is voor elk wat wils.

‘Samen zingen heeft als voordeel dat je door de groep wordt gedragen’, zegt zangdocente Indra Boone. ‘Je wordt een stukje boven jezelf uit getild. Wie regelmatig in groep zingt, weet: het geheel is bij samenzang zo veel meer dan de som van de delen. Soms kom je met zijn allen in een energiestroom terecht die bijna magisch aanvoelt. Moet je zeker eens proberen, ook als je van jezelf vindt dat je niet zo goed kunt zingen. Want echt, iedereen kan het leren.’

Meer info over de mogelijkheden en weldaden van zingen vind je op de site van Koor&Stem, de koepelorganisatie voor vocale muziek in Vlaanderen: www.koorenstem.be.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content