Wellness influencers promoten momenteel op instagram het Living Water diet, waarbij ze water afzweren. Verontrustend is dat zulke absurde theorieën door zovelen klakkeloos aangenomen worden
Anderhalf miljoen mensen zijn bereid iedere ochtend een halve liter vers geperst seldersap te drinken op een nuchtere maag, omdat ze geloven dat dat kan helpen tegen kanker, autisme, zwaarlijvigheid, diabetes en andere kwalen. Ze zijn allemaal volger van Anthony William, een naar eigen zeggen medisch medium, een man zonder enige medische of voedingsgerelateerde opleiding, maar met paranormale gaven. Zo zou hij als kleine jongen voorspeld hebben dat zijn oma longkanker zou krijgen, wat ook gebeurde (misschien was zijn oma wel een verstokte roker?).
William is vooral een marketingtalent, want zijn boek Life Changing Foods verkoopt als zoete broodjes. Van het boek bestaat ook een Nederlandse editie, met de veelbelovende ondertitel ‘Bescherm jezelf en degenen van wie je houdt met de verborgen genezende krachten van fruit en groenten’. Het is niet het eerste boek van dit zelfverklaarde medium. De man, die stelt zijn kennis te halen bij geesten en engelen, beweert al duizenden mensen met verkeerd gediagnosticeerde ziekten en verkeerde behandelingen genezen te hebben.
Verontrustend is vooral dat absurde theorieën, zoals de celery movement, door zovelen klakkeloos aangenomen worden, onder wie ook bekende mensen zoals Robert De Niro en Gwyneth Paltrow. Selder noch seldersap zijn mirakelmiddelen: ze genezen je niet van kanker, autisme of depressies.
Vrouwen en meisjes
Dat de absurde selderbeweging zoveel wind in de zeilen krijgt, heeft alles met sociale media te maken. William is vooral populair op Instagram, waar hij meer dan 1,5 miljoen volgers heeft. Instagram is een socialemediaplatform met wereldwijd meer dan 400 miljoen volgers. Het werd in 2010 bedacht door 2 jonge IT’ers, Kevin Systrom en Mike Krieger, en later opgekocht door Facebook-CEO Mark Zuckerberg voor een slordig half miljard euro.
Bij Instagram draait het allemaal om foto’s en filmpjes delen, met een kort onderschrift en vaak tijdelijk. Als je een account op Instagram aanmaakt, kun je mensen volgen en zelf foto’s posten. Je volgers kunnen je foto’s ‘liken’ of een korte commentaar schrijven.
Het medium is vooral populair bij meisjes en jonge vrouwen, die de Instagram-app hoofdzakelijk op hun smartphone gebruiken. Ruim de helft van alle Instagram-gebruikers zijn vrouwen tussen 18 en 30 jaar. Ze posten bijvoorbeeld 2 jurkjes die ze leuk vinden en kopen vervolgens het jurkje met de meeste likes.
Irrationaliteit haalt het op gezond verstand als een persoon met veel volgers iets beweert.
Onderzoek over het gebruik van Instagram leert dat vooral impulsief en positief gereageerd wordt. Veel positieve feedback, wat neerkomt op veel likes, vergroot het sociale zelfvertrouwen van de Instagram-gebruikers. Ook het aantal volgers dat iemand heeft, beïnvloedt de perceptie. Hoe meer volgers, hoe aantrekkelijker en betrouwbaarder iemand overkomt, stellen onderzoekers die het medium doorlichtten vast. Meer nog, irrationaliteit haalt het op gezond verstand als een persoon met veel volgers iets beweert. Het verklaart een deel van het succes van de selderbeweging.
Digitale sterren
Als je meer dan 10.000 volgers hebt, ben je in marketingtermen een influencer: je geloofwaardigheid is veel groter dan die van iemand met bijvoorbeeld 1.000 volgers. Anthony William heeft 1,5 miljoen volgers. Mensen met veel volgers worden benaderd door producenten om reclame voor hun product te maken en krijgen daar geld voor. Op die manier worden populaire meisjes benaderd door pakweg Coca-Cola of andere bedrijven om foto’s te posten op Instagram met een bepaald product. De impact van influencers op het koopgedrag van hun volgers werpt duidelijk vruchten af. Volgers die opkijken naar hun favoriete celebrity met een Coca-Cola in de hand of een jurkje van een of ander merk, zijn geneigd hetzelfde te kopen.
Met sociale platformen als Instagram zijn er veel bekendheden bij gekomen. Naast de klassieke film- en televisiesterren maken steeds meer digitale sterren furore op sociale media. Vloggers posten filmpjes over hun leven op YouTube en Instagram (vloggen, een samenvoegsel van video en bloggen, is het delen van boodschappen met korte filmpjes).
Op Instagram wordt veel gevlogd over make-up: meisjes tonen hoe je met make-up geweldige resultaten kunt bereiken. Daarbij tonen ze de merkproducten die ze daarvoor gebruiken – native advertising wordt die vorm van reclame genoemd. Idem voor mode. Mensen zoals de Antwerpse Nathalie Van den Berg – bijna 200.000 volgers – zijn nobele onbekenden in het echt maar digitale sterren op Instagram.
Voltijdse job
Onderzoek naar Belgische food influencers op Instagram leverde ongeveer 34 namen op met tussen 1.500 en 150.000 volgers. De meerderheid zijn vrouwen (27 vrouwen en 7 mannen), van wie slechts 5 een voedingsgerelateerde opleiding hebben gevolgd. Veel vaker hebben ze een opleiding in communicatie, fotografie of marketing achter de rug. Voor een aantal is het vloggen en bloggen een voltijdse bezigheid. Voor 1 mooie foto die hoog scoort en veel likes haalt, schieten ze er minstens enkele honderden. De beelden die het hoogst scoren, zijn vooral de meest aantrekkelijke, met de sterkste slagzinnen en verhalen die aanspreken. Veel likes krijgen verhoogt je invloed.
Influencers worden stuk voor stuk benaderd door voedingsbedrijven die hun producten via hen willen promoten: de nieuwe vorm van producten aanprijzen zou zelfs beter werken dan klassieke reclame. De favoriete vlogger of blogger heeft een impact op het koopgedrag van de volger.
Instagrammatica
In een reeks diepte-interviews met jonge vrouwelijke Instagram-gebruikers stelt de meerderheid dat ze Instagram gebruiken om een aantal ‘celebrity’s’ te volgen. De meest gevolgde zijn make-upartiesten, fashionista’s en foodies. Ze bieden vooral inspiratie. De respondenten reageren overwegend positief op de diverse posts van hun favorieten en percipiëren Instagram als een positief, blij makend medium. Zelf krijgen ze ook overwegend positieve feedback van hun volgers, wat hun zelfvertrouwen een boost geeft.
De meeste respondenten geven toe dat ze producten gekocht hebben die werden aangeprezen door hun favoriete celebrity, enkel en alleen omdat ze vertrouwen hebben in die persoon. Hoe meer volgers een persoon heeft, hoe aantrekkelijker het aangeprezen product beoordeeld wordt. De meeste volgers beseffen wel dat influencers mogelijk betaald worden door fabrikanten om producten aan te prijzen, maar dat doet weinig afbreuk aan hun vertrouwen in de celebrity en het aangeprezen product. Ze gaan ervan uit dat hun influencers geen producten zouden aanprijzen waar ze niet achter staan. Dankzij die naïeve houding verhoogt een influencer het vertrouwen in bepaalde merken, en daar betalen bedrijven voor.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
