Waarom geeft Onkelinx geen extra geld aan Rode Kruis Vlaanderen?

Het Rode Kruis Vlaanderen kan de toevloed aan stamceldonoren niet bolwerken. Louis Ide (N-VA) vraagt zich af waarom minister Laurette Onkelinx (PS) niet meer middelen voorziet: heeft het te maken met de communautaire verdeling van die middelen?

Het is wellicht niemand ontgaan: iedereen werd menselijk geraakt door de emotionele oproep van enkele familieleden van patiënten die slechts kunnen overleven door middel van stamceldonatie.

Het Rode Kruis (Vlaanderen) kwam in het vizier. Zij werden er onterecht van beschuldigd hun werk niet goed te doen. De politieke verantwoordelijken bleven oorverdovend stil. Het was de gedelegeerd bestuurder van het Rode Kruis Vlaanderen die het mocht gaan uitleggen in de studio van Terzake. Tot recent minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) in een droog persbericht meldde dat er niet meer financiële middelen zullen worden toegekend. Onkelinx focust de laatste tijd liever op de zo snel mogelijke terugbetaling van alternatieve geneeswijzen, in plaats van op wetenschappelijke onderbouwde zaken zoals stamceldonatie.

Wetenschappelijk onverantwoorde onzin

Maar daar stopte het niet. Nogal wat wetenschappelijk onverantwoorde onzin werd vanuit politieke hoek de wereld in gestuurd. Misschien dat vele mensen nu denken what’s new?, maar het wordt problematisch als dit zou leiden tot beleid.

Jean-Jacques De Gucht (Open VLD) liet weten dat hij stamceldonatie wil uitbreiden naar homoseksuelen. De Gucht zei letterlijk: ‘Broers moeten hun broers of zussen kunnen verder helpen wanneer zij zich in levensbedreigende situaties bevinden. De kans op een geschikte donor is tussen broers en zussen immers meer dan 10.000 keer zo groot dan bij een willekeurige andere donor. Mensen afwijzen op basis van hun seksuele geaardheid met het oog op het redden van een mensenleven is dan ook ontoelaatbaar.’

Als zijn doel was om meer donoren te vinden zodat een leven kan gered worden, dan is dat doel nobel. Alleen moet het middel daartoe wetenschappelijk correct zijn. Er zijn namelijk twee manieren van doneren: anoniem en familiaal. Indien men een donor nodig heeft, kijkt men best naar broers en zussen (idealiter een eeneiige), de familiale donatie. Als er een match is met een broer en die heeft toevallig seks met mannen, dan zal de behandelende arts uitmaken of hij risicogedrag vertoont.

Wanneer familiale donatie niet mogelijk is, grijpt men naar de anonieme donatie (wat de laatste tijd nadrukkelijk aanwezig is in de media). Hier worden inderdaad, net zoals bij bloeddonatie, mannen die seks hebben met mannen uitgesloten. Dit is de strategie zoals ze dit in Nederland hanteren.

Het gaat er om dat het recht op veilig bloed en bij uitbreiding veilige stamcellen primeert op het recht om te mogen doneren. Niemand wordt gestigmatiseerd, want alle mannen die seks hebben met mannen (dus ook hetero-mannen) worden in de anonieme donatie geweigerd. Lesbische vrouwen worden niet geweigerd. Ikzelf wordt wel geweigerd, omdat ik af en toe Afrika bezoek. De weigering wordt niet door mezelf en mijn echtgenote ervaren als beschuldiging van promiscue gedrag. Gelukkig maar.

Altijd weer een communautair kantje

Deze exclusie is louter gebaseerd op een wetenschappelijke risico-analyse die bijzonder kosten-efficiënt is. Want de middelen zijn schaars en dat heeft mevrouw Onkelinx, alvast voor wat betreft stamceldonatie, duidelijk gemaakt. Of zijn er toch middelen? Er is immers, tot spijt van wie het benijdt, ook een communautair kantje aan deze zaak.

Het persbericht van het Belgisch (!) artsensyndicaat stelde onomwonden: ‘Opmerkelijk is dat de voorbije vijf jaar zich in Vlaanderen beduidend meer kandidaten hebben gemeld dan in het Franstalige landsgedeelte: 19.114 tegenover 4.399. De reden daarvoor is te vinden in een aantal media-acties die in Vlaanderen werd georganiseerd. Daar kwam een dermate massale positieve respons op dat het Vlaamse Rode Kruis fors uit zijn financiële reserves moest putten om die typeringen en die registratie te kunnen uitvoeren. De financiering door het RIZIV hield tot op vandaag geen rekening met dat ongelijkmatige aanbod, zodat vandaag 100% van de Franstalige getypeerde en geregistreerde kandidaten worden gefinancierd tegenover slechts 21,7% van de Vlaamse kandidaten. De BVAS heeft aan het Verzekeringscomité voorgesteld om in de nieuwe overeenkomst rekening te houden met deze realiteit bij de verdeling van de financiële middelen. De BVAS vraagt om niet opnieuw een verdeling door te voeren op basis van een maximum van 5.000 typeringen en registraties voor de Service Francophone du Sang enerzijds, en van een maximum van 5.000 voor het Vlaamse Rode Kruis anderzijds. Solidariteit kent namelijk geen taal- of andere politieke grenzen.’

Ik had het niet beter kunnen zeggen.