Vooral omgeving bepalend bij gedragsstoornissen

Gedragsstoornissen, die het sterkst in het gezins- en schoolmilieu voorkomen, worden vooral bepaald door de omgeving.

Het zijn vooral de leefomstandigheden die de gesdragsstoornissen bij kinderen en jongeren bepalen, zo blijkt uit het rapport “Kinderen en Jongeren: Gedragsstoornissen in context” van de Hoge Gezondheidsraad. Verder blijkt dat die stoornissen zich vooral uiten in het gezins- en schoolmilieu.

Gedragsstoornissen worden in het rapport omschreven als een “zich herhalend en aanhoudend gedragspatroon waarbij de grondrechten van anderen of belangrijke bij de leeftijd horende sociale normen of regels worden overtreden.”

De oorzaken van de stoornissen zijn enerzijds genetisch-biologisch van aard, maar anderzijds – en dit is de belangrijkste oorzaak – de sociale en omgevingsfactoren. In veel gevallen gaat het om een combinatie van beiden. Het zogenaamde ‘nature versus nurture’-debat dus.

Probleem wordt groter

In België hebben gemiddeld 2 tot 9 procent van de jongeren tussen 0 en 18 jaar te kampen met gedragsstoornissen. Volgens experts heeft het probleem altijd bestaan, maar is het de afgelopen 10 tot 20 jaar wel ernstiger geworden. Onder andere door de veranderende gezinssamenstellingen. Er wordt dan ook op verschillende niveaus de nadruk gelegd op het ondersteunen van de ouders in de opvoeding.

Onder andere positieve communicatie, structuur brengen en aandacht geven spelen een belangrijke rol. Straffen is nodig van tijd tot tijd, maar goed gedrag belonen is des te belangrijker, zo luidt het.

School belangrijk

Ook voor de school is een belangrijke rol weggelegd. Het is belangrijk dat een probleem vroegtijdig wordt opgemerkt door ouders en leerkrachten, en dat de toegang tot eerstelijnraadgevers (pedagogen, opvoedingswinkels, huisarts) laagdrempelig is.

Voorts moet er gestreefd worden naar een blijvende positieve houding ten opzichte van elke leerling, en moeten sancties proportioneel en eerder herstellend dan bestraffend zijn. (Belga/SD)