Tewerkstelling onder niveau is nefast voor mentale gezondheid

Wie een job uitoefent die niet beantwoordt aan zijn of haar diploma, zit slechter in zijn vel en ontwikkelt meer depressieve klachten. Dat ondervinden steeds meer hooggeschoolden sinds de expansie van het hoger onderwijs.

De impact van arbeid op het psychisch welbevinden wordt onderschat. Het aanbod aan kwaliteitsvolle jobs voor hooggeschoolden houdt geen gelijke tred met het stijgend aantal hooggeschoolden. Volgens socioloog Piet Bracke van de Universiteit Gent is er sprake van overscholing: steeds meer hooggeschoolden vinden geen gepaste job, hun diploma waardig, wat nefast is voor hun psychisch welbevinden. Bracke en collega’s baseren hun conclusies op gegevens van de European Social Survey, waarbij in 25 Europese landen bijna 20.000 werkende vrouwen en mannen tussen 25 en 60 jaar werden bevraagd. Onder hen ook ongeveer 900 Belgen.

Minder gelukkig

Geschoolde personen hebben doorgaans een betere mentale gezondheid dan anderen. Ze hebben het financieel beter en werken doorgaans in betere omstandigheden. Bovendien lukt het hen vaker om goed om te gaan met problemen op het werk. Dit geldt ook voor de moeilijkheden waarmee ze buiten hun job geconfronteerd worden, bijvoorbeeld in hun persoonlijke relaties. Ze zijn vaak mondiger en praten makkelijker met anderen over hun problemen, of hebben een uitgebreider sociaal netwerk waarop ze kunnen terugvallen bij tegenslag.

Hooggeschoolden die geen job vinden die uitdagend of betekenisvol genoeg is, blijken meer depressieve klachten te vertonen dan andere hooggeschoolden. Deze bevinding geldt zowel voor vrouwen als voor mannen. Overigens zou dit negatieve effect niet enkel gelden voor mensen die hoger onderwijs gevolgd hebben, maar voor iedereen die een job uitoefent die niet beantwoordt aan zijn of haar diploma.

Hooggespannen verwachtingen

De Gentse onderzoekers wijzen op de gebrekkige afstemming van de arbeidsmarkt op de groeiende instroom van hooggeschoolden. De expansie van het tertiair onderwijs gaat niet samen met een opwaardering van de arbeidsmarkt. Zij pleite voor meer aandacht voor de ontwikkeling van hooggekwalificeerde jobs om tegemoet te komen aan de verwachtingen van de groeiende groep hooggeschoolden. Iets waar arbeidseconomen al langer op wijzen. (MF)

Bron: Universiteit Gent