‘Te veel antidepressiva? Er is geen alternatief’

Maggie De Block wil dat huisartsen minder antidepressiva voorschrijven. ‘Je kan wel schieten op het hoge voorschrijfgedrag, maar zolang de geestelijke gezondheidszorg geen volwaardige plek krijgt, los je fundamenteel niets op’, meent Chris Bervoets, voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie.

Mogelijk nog dit voorjaar kunnen huisartsen zich aan een rapport van Maggie De Block verwachten. Dat rapport wil onnodig voorschrijfgedrag in kaart brengen en huisartsen aanzetten om, bijvoorbeeld, minder antidepressiva voor te schrijven. Huisartsen tonen zich terecht verontwaardigd over die maatregel.

Op zich is het uiteraard een goede zaak dat psychiaters en huisartsen op een bewuste manier omgaan met antidepressiva. Maar de indruk wekken dat huisartsen graag al die medicatie voorschrijven is unfair. Het miskent de moeilijke en complexe zorgrealiteit waarin huisartsen moeten werken en stelt hen onterecht in een negatief daglicht.

Wie consulteert bij de huisarts doet dit zeer vaak omwille van geestelijke gezondheidsproblemen. Jammer genoeg beschikt onze eerstelijnszorg over onvoldoende therapeutische middelen om hier doeltreffend op in te spelen. De toeleiding naar een psycholoog is amper terugbetaald en eerstelijnspsychologen zijn moeilijk te vinden. Ondertussen verwacht de patiënt wel hulp. Omdat de geestelijke gezondheidszorg in België erg medisch gestructureerd is, kom je dan snel bij antidepressiva uit. Kort samengevat? TINA: There is no alternative.

Als psychiaters steken we ook de hand in eigen boezem. Wij moeten onze collega-huisartsen beter informeren over het voorschrijven van antidepressiva (en andere psychofarmaca). Veel antidepressivavoorschriften die huisartsen opstellen, zijn immers herhalingsvoorschriften. Dat wil zeggen dat ze ooit door een psychiater werden opgestart. Daarna worden ze als opvolgmedicatie voortgezet. Natuurlijk kan de huisarts na een bepaalde tijd stoppen met voorschrijven. Maar om dat juist te doen heeft hij specifieke expertise nodig en bovenal moet hij een mandaat van de patiënt krijgen

Sommige elementen in de maatregel van De Block zijn meer dan terecht (antibiotica, scans,..). Voor antidepressiva liggen de kaarten minder eenduidig. Pas als we huisartsen beter opleiden in geestelijke gezondheidsproblemen en als we de eerste lijn integreren in een performante geestelijke gezondheidszorg kunnen we ons royale voorschrijfgedrag ten gronde onder de loep nemen. Tenminste als we antidepressiva willen afbouwen op een manier dat de patiënt er effectief beter van wordt. De overheid die we nodig hebben is een smart Brother, geen Big Brother zoals nu.

Chris Bervoets, voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie