Steeds meer overheden voeren frisdrankbelasting in

De Amerikaanse steden Berkeley en San Francisco willen een frisdrankbelasting invoeren. Het is voor het eerst dat een dergelijke belasting op lokaal niveau kans lijkt te maken in de Verenigde Staten.

Mexico besloot een tijdje geleden al in de strijd tegen obesitas 1 peso belasting per liter frisdrank te heffen. In Frankrijk werd in 2012 al een ‘colabelasting’ ingevoerd, en diverse Amerikaanse staten heffen al belasting of overwegen dat.

Tot nu toe voerde geen enkele Amerikaanse stad een heffing in op frisdrank, maar San Francisco en Berkeley in Californië willen de eerste zijn. Daarvoor is wel een gevecht nodig tegen de sterke frisdrank lobby.

Schaadt armen

Voorstanders verwachten dat door de belasting de consumptie van frisdrank, een drank die veel suiker bevat, zal afnemen. Daarmee zou ook het aantal gevallen van dure ziekten zoals diabetes aanzienlijk afnemen. De American Beverage Association (ABA), die opkomt voor de belangen van de fabrikanten, zegt echter dat de belasting alleen de armen schaadt omdat meer afgerekend moet worden bij de supermarkt. De keuze om wel of niet frisdrank te drinken, moet bovendien bij de consument liggen, niet bij de overheid.

De inwoners van Berkeley en San Francisco stemmen op 4 november over de frisdrankbelasting. Volgens Vicki Alexander van de Berkeley Healthy Child Initiative Coalition, die het belastinginitiatief steunt, kunnen gezoete dranken schadelijker zijn dan cake of koekjes. “Gezoete dranken komen je mond binnen, worden snel doorgeslikt en komen dan bij het orgaan dat je bloedsuiker reguleert. Je hebt niet eens de tijd om je vol te voelen, dus drink je veel te veel. Zo’n hoge hoeveelheid suiker kan rechtstreeks tot diabetes leiden.”

Dure campagne

De ABA trok er eerder miljoenen dollars voor uit om belastingcampagne tegen de frisdrankbelasting in Richmond en El Monte, ook in Californië, te ondermijnen. In 2012 slaagde de industrie erin de voorgestelde maatregel van tafel te krijgen. In het progressieve Berkeley zal het anders gaan, verwacht gemeenteraadslid Darryl Moore. “Tot nu toe is het geen enkele stad gelukt dit erdoor te krijgen, maar in Berkeley gaat het gebeuren.”

Ook Scott Wiener van de Board of Supervisors (een bestuurlijke orgaan met soortgelijke bevoegdheden als een gemeenteraad) in San Francisco wil er alles aan doen om de belasting doorgang te laten vinden. “De frisdrankindustrie steekt veel geld in de campagne, net als de tabaks- en olie-industrie dat elke keer doen als we in Californië iets aan de belastingen willen veranderen. We willen geen precedent schapen en elke keer afhaken als een bedrijf dreigt een zak geld open te trekken.”

Geldt niet voor melk, light-drank en alcohol

De details van de mogelijke heffing worden pas in juli bekendgemaakt. In de huidige vorm zou San Francisco frisdrank belasten met 2 dollarcent per ounce (28,3 gram). In Berkeley is sprake van 1 cent per ounce. Onder de maatregel vallen frisdranken, sportdranken en gezoete thee. Melk, medische drankjes, light-frisdranken en alcohol zijn uitgezonderd.

De belasting komt voor rekening van de distributeurs, maar voorstanders verwachten dat die doorberekend zal worden aan de consument. Volgens Kirstin Bibbins-Domingo, universitair docent medicijnen, epidemiologie en biostatistiek aan de Universiteit van Californië (Berkeley), kan de belasting 240.000 gevallen van diabetes per jaar voorkomen als hij landelijk ingevoerd zou worden. In San Francisco gaat het belastinggeld naar gezondheidsprogramma’s. Berkeley is nog bezig onderzoeksgegevens te evalueren, om op grond daarvan te bepalen of gespecificeerd wordt waar het geld aan besteed wordt. (IPS)