Onredelijke eisen van patiënten bezorgen zorgverstrekkers problemen

Negen op de tien Vlaamse zorgverstrekkers die zwangere vrouwen opvolgen, kregen al te maken met ‘onredelijke’ zorgeisen van een patiënt met migratieachtergrond. Voor één op de drie stellen dergelijke eisen effectief een probleem. Dat blijkt uit een rondvraag van de faculteit geneeskunde van de KU Leuven, waarover Artsenkrant bericht. Geen wetenschappelijk onderbouwde studie maar ze geeft wel een goede indicatie.

Steeds meer patiënten willen hun zorg op een erg persoonlijke manier beleven. Een factor die daarbij dikwijls een rol speelt, is de culturele achtergrond. Misschien herinnert u zich nog hoe in 2007 een moslim van Jordaanse afkomst verhinderde dat zijn vrouw verdoofd werd voor een spoedkeizersnede. De anesthesist was immers een man… Die laatste schreeuwde de richtlijnen dan maar door een kier van de deur naar de verpleegster, waarna de operatie toch van start kon gaan. De vrouw en de baby overleefden het gelukkig, maar de anesthesist in kwestie diende achteraf wel een klacht in. Je zal het maar meemaken als arts.

Ook ‘eigen’ patiënten

Bernard Spitz, professor gynaecologie aan de KU Leuven, legde een ruime groep van gynaecologen, vroedkundigen en andere artsen enkele vragen voor over zorgdiscriminatie door patiënten, dat in het kader van een specifieke bijscholing over ‘bevallen buiten de lijntjes’. Voor de duidelijkheid: van een wetenschappelijke onderbouwde studie is hier geen sprake. Wel geeft de bevraging een goede indicatie van wat leeft onder de Vlaamse zorgverstrekkers.

Op de vraag wie al geconfronteerd werd met ‘onredelijke’ zorgeisen van een patiënt met migratieachtergrond, antwoordde 10% van niet. Volgens 23% gebeurt het wel maar levert het geen problemen op. 36% gaf dan weer aan dat dit zich voordoet en nog geen problemen oplevert en 31% antwoordde dat dergelijke eisen hen effectief voor problemen stellen.

“Dat ruim twee derde van mijn collega’s aangeeft dat onredelijke zorgeisen van patiënten met een migratieachtergrond problematisch zijn of in die richting evolueren, is toch opvallend. En het staat ook in contrast met mijn eigen ervaringen”, is prof. Spitz eerlijk. “Al is er wel een heel belangrijke nuance: ik stelde ook de vraag of patiënten mét een migratieachtergrond vaker onredelijke zorgeisen stellen dan patiënten zónder zo’n achtergrond, en daarop antwoordde slechts 47% affirmatief. Ook onze ‘eigen’ patiënten komen dus blijkbaar met buitensporige desiderata aandraven…”

Omgevingsprobleem

Uit de mini-enquête bleek verder dat de meeste artsen (89%) vinden dat het probleem van onredelijke eisen zich vooral in de omgeving van de patiënt met een migratieachtergrond situeert. En tot slot polste prof. Spitz naar het beleid in de zorginstellingen rond de aanpak van exuberante zorgeisen. Ruim de helft van de specialisten (54%) antwoordde dat zijn of haar werkgever hier geen enkel strategie voor uitwerkte. 13% stelde dat hieraan gewerkt wordt, en 8% verklaarde dat er al sprake was van een officiële politiek. Eén op de vier verklaarde dat er een beleid is, maar dat dit volledig steunt op persoonlijke initiatieven.

Prof. Spitz: “Ik vind het niet meer dan normaal dat je als arts en als zorginstelling rekening probeert te houden met de wensen van de patiënt. Maar eindeloos ver kan je hier niet in gaan; er zijn nu eenmaal pragmatische grenzen aan het principe van vrije keuze. Stel dat je toelaat dat een patiënt een vrouwelijke arts weigert, wat doe je dan met iemand die geen zwarte arts wil of niet behandeld wil worden door een homo of door een arts met deze of gene politieke voorkeur? Een ziekenhuis kan toch moeilijk wachtdiensten samenstellen met ‘van elk soort arts een’?”

T.R. (Artsenkrant)