Meer baby’s met asymmetrisch hoofd

© Thinkstock

Steeds meer baby’s hebben een schedelvorm die niet symmetrisch is. De aanbevolen ruglig om wiegendood te voorkomen, zit daar voor iets tussen.

Asymmetrie van het hoofd bestaat in verschillende vormen, waarbij een afgeplat hoofd (plagiocephalie) en een heel brede schedel (brachycefalie) de meest voorkomende vormafwijkingen zijn. Er zijn geen eenduidige cijfers over het aantal gevallen, wel zeker is dat het aantal baby’s met een asymmetrische schedel sterk is toegenomen. Het aanbevelen van ruglig om wiegendood te voorkomen heeft daar zeker mee te maken.

De asymmetrie kan ook voortkomen uit een trauma aan een spier of wervel, ontstaan tijdens de bevalling, dat een voorkeurshouding in de hand werkt. Bij tweelingen kan door plaatsgebrek in de baarmoeder reeds voor de geboorte vormverandering plaatsvinden.

Ook grote passiviteit – kindjes die alleen maar op de rug liggen of constant in een wipstoeltje worden geplaatst – kan afvlakking in de hand werken. Ten slotte kan de asymmetrie ziekte-gebonden zijn. Kinderen met een extreem lage tonus kunnen zelf de kracht niet opbrengen om te draaien en te kruipen.

Esthetisch argument

Asymmetrie van de schedel beïnvloedt de ontwikkeling van de hersenen niet. In de oostelijk gelegen landen kan een symmetrisch afgevlakt hoofd volstrekt normaal zijn. In het Westen wordt daar anders over gedacht en als het kind in kwestie niet met een bos haar is gezegend en het hoofd is niet behandeld, kan dit leiden tot opmerkingen. Vooral in situaties waarbij de haren nat zijn en de vervorming het duidelijkst zichtbaar is. De afvlakking kan ook praktische problemen geven: bij het brildragen door asymmetrie van de oren of bij fietshelmpjes die niet goed vast zitten.

Dubbele werking

Vormafwijkingen worden eerst behandeld met fysiotherapie en osteopathie. Is er hierna nog steeds een duidelijke afvlakking zichtbaar, dan is helmtherapie een optie. De redressiehelm maakt gebruik van het feit dat de schedelnaden pas in de loop van de tijd volledig verbenen.

Door deze ‘flexibiliteit’ van de schedel kan men het hoofdje laten groeien in een – digitaal – perfect symmetrisch gemaakt helmmodel. Er wordt geen druk toegepast: de ‘goede’ kant van het hoofdje wordt ondersteund, terwijl de afgevlakte zijde de ruimte krijgt om in de symmetrische vorm te groeien door de natuurlijke zwaartekracht. In eerste instantie beschermt de helm het aangedane gedeelte van de schedel tegen druk van buitenaf. In een later stadium, wanneer de helm door de groei wat vaster komt te zitten, krijgt de helm de functie van een mal waardoor het hoofdje voor zover mogelijk zijn symmetrische vorm terugkrijgt.

Vanaf 6 maanden

Meestal wordt er gestart met helmtherapie rond de leeftijd van zes maanden omdat de nekspieren op die leeftijd sterk genoeg zijn om een helm te dragen. Bij twijfel kan gewacht worden tot 7/8 maanden. Is er dan nog steeds een duidelijke afvlakking, dan is het raadzaam met de helmtherapie te beginnen omdat op deze leeftijd spontaan herstel vrijwel uitgesloten is.

De gemiddelde therapietijd bedraagt een half jaar, maar dat kan langer zijn als de afvlakking zeer duidelijk aanwezig is en/of het kind op latere leeftijd met dragen begint. Als algemene richtlijn geldt dat er hoe dan ook altijd gestopt wordt met helmdragen op 24 maanden.

Zilverionen

De op maat gemaakte helm bestaat uit twee aparte delen: een binnenkant uit zachte mousselagen en een buitenkant in harde kunststof. Op regelmatige basis zijn er controleafspraken waarbij de helm indien nodig wordt aangepast. Voor een optimale correctie dient de helm 23 op 24 uur te worden gedragen. In het begin kunnen er rode plekken op de huid ontstaan. De helm wordt immers symmetrisch afgeleverd op een asymmetrisch hoofd. De biomechanische werking kan voor druk zorgen, die vaak met wat zeemvel polstering kan worden verholpen.

Transpiratie kan een ander ongemak zijn. Het hoofd is voor een kind een belangrijke plek om warmte kwijt te raken. Hoewel de redressiehelm geperforeerd is, kunnen kindjes in het begin meer gaan zweten. Sporadisch vertonen kinderen een allergische reactie. Daarom wordt sinds een aantal jaren het materiaal ‘Silvershield’ gebruikt voor de mousse. De zilverionen daarin geven een antibacteriële werking die sterke huidproblemen tegengaat en ze maken ook dat de helmen frisser blijven ruiken.

Goede start

De optimaal symmetrische vorm van de helm geeft de grootste kans dat het hoofdje van het kind zich daarin optimaal vormt. Maar verschillende factoren beïnvloeden het uiteindelijke resultaat: de mate van afvlakking, het groeiproces van het kind, het tempo waarin de schedelnaden verbenen …

Het is ook essentieel dat de helm correct 23/24 uur wordt gedragen. Heel belangrijk is ten slotte de periode na het dragen van de helm. De helm geeft aanzet tot een symmetrische vorm, maar na de helmtherapie zal het natuurlijke groeiproces nog tot verbetering leiden.

Tine Bergen, Bodytalk

Meer info: www.vigo-ortho.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content