Autogebruikers worden het meest getroffen door luchtvervuiling, met name door dieselroet, ook “black carbon” (BC) genoemd.
Dat blijkt uit ExpAir, een studie die Leefmilieu Brussel samen met burgerbeweging Bral uitvoerde. Na drie jaar van metingen zijn donderdag de resultaten bekendgemaakt. Ze zijn online in een kaart op de website van Leefmilieu Brussel gebundeld.
Hoewel onderzoek nog niet kon bepalen hoe schadelijk BC exact is voor de gezondheid, werd toch besloten metingen naar deze stofdeeltjes te doen omdat ze drager zijn van andere polluenten. Bovendien is BC een uitstekende indicator van de vervuiling van het wegverkeer. De resultaten tonen dat het blootstellingsniveau van automobilisten vijf keer hoger ligt dan in gewone binnenlucht.
Fietsers en gebruikers van de bus, tram en metro kunnen ook rekenen op een blootstellingsniveau dat drie tot vier keer hoger ligt dan de standaardwaarde (van 1 microgram BC per kubieke meter in de lucht in een gebouw of woning).
Voetgangers en treinreizigers zijn het minst blootgesteld, met concentraties die ongeveer twee keer zo hoog liggen als in de binnenlucht.
Binnen een stad zijn er natuurlijk nog verschillen in het verkeer van straat tot straat en van tijdstip tot tijdstip. De studie geeft aan dat een open straat zonder bebouwing naast het trottoir twee tot drie keer minder BC-concentraties aantrekt dan een straat met hoge bebouwing aan weerskanten.
De spits zorgt ook voor een wezenlijk verschil en vooral op de assen richting Brussel, zoals op de kaart te zien is. In de daluren heeft 44 procent van de wegen een concentratie van 1 tot 2 microgram per kubieke meter, terwijl dat in de spits daalt tot 22 procent. De wegen met een concentratie van meer dan 5 microgram per kubieke meter stijgen van 1 procent in de daluren tot 4 procent in de spits.
‘Op middellange termijn moeten we gewoon de mobiliteit veranderen en die gedragsverandering moet komen vanuit het beleid.
Tim Cassiers, burgerbeweging Bral
De studie werd uitgevoerd met een draagbaar toestel dat 276 vrijwilligers (de helft van Leefmilieu Brussel en de helft van Bral) gedurende een werkweek meedroegen en dat telkens gedurende 10 seconden een meting deed. In totaal gebeurden er 766.000 metingen. ‘Dit bewijst dat er structurele maatregelen moeten worden genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Het is met dit doel dat in Brussel een regionale lage emissiezone (LEZ) wordt ingesteld vanaf 1 januari 2018’, zegt Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH).
Bral is blij dat de beweging actief kon meewerken aan het project en zo de bewustwording rond luchtkwaliteit ook verder kan verspreiden. Toch ziet de stadsbeweging nog mogelijke verbeteringen in het beleid. ‘Wat ontbreekt aan de LEZ zijn duidelijke doelen’, meent Tim Cassiers van Bral. ‘Op middellange termijn moeten we gewoon de mobiliteit veranderen en die gedragsverandering moet komen vanuit het beleid. Vanuit een LEZ kunnen we bijvoorbeeld naar een stadstol of een kilometerheffing gaan om zo het autogebruik echt te verminderen en de stad leefbaar te maken.’
