Louis Ide (N-VA)

‘Laat je borsten en darmen onderzoeken op kanker en kijk niet meer naar televisie’

Louis Ide (N-VA) Algemeen Secretaris van N-VA en arts.

De media hebben een deontologische plicht te vervullen ten aanzien van de wetenschap, zegt N-VA-senator en arts Louis Ide. Hij plaatst kanttekeningen bij enkele debatten waarbij hij de wetenschap onrecht zag worden aangedaan.

Eminence-based versus evidence-based

Jeff Hoeyberghs haalt in Reyers Laat uit naar artsen met ‘vergifkes en stralinkskes’. Hoeyberghs is op dat moment de verpersoonlijking van de eminence-based-geneeskunde: ik, goeroe Hoeyberghs, zelfverklaarde expert, zeg dat het zo is, omdat ik het al jaren zo doe, ik het al jaren zo ervaar en ik altijd gelijk heb.

Daartegenover staat het evidence-based werken: het handelen volgens de laatste stand van de wetenschap, op basis van methodologische goede studies (ik vulgariseer nu de oorspronkelijke definitie van Sacket).

Dr. Bosteels van de Vlaamse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie kreeg de kans om op Radio 1 Hoeyberghs van repliek te dienen. Doch jammer voor Bosteels: hij reed in de achtervolging. Nooit kon hij nog goed maken wat Hoeyberghs had aangericht.

Laat niet naar je borsten kijken

In De Standaard poneert huisarts Ann Van den Bruel waarom ze niet naar haar borsten laat kijken. Dat moet even slikken geweest zijn voor de vele vrouwen die dat wel laten doen of voor de vele vrouwen die dit niet lieten doen en waarbij het uiteindelijk te laat was. Eerlijkheidshalve voegt Van den Bruel eraan toe dat als vrouwen iets abnormaals ontdekken aan hun borsten ze best toch verder de borsten laten onderzoeken.

Onwillekeurig moest ik terug denken aan mijn tijd in de tropen. Daar werd net zoals vroeger suikerziekte gediagnosticeerd door de urine van de patiënt te proeven: smaakt die versuikerd? Ook al waren deze vormen van testen vroeger evidence-based, ze zijn vandaag archaïsch.

Ik ga niet in op de gratuite beweringen van Van den Bruel, maar ik stelde vast dat ook hier de tegenpartij amper aan bod kwam in de media. Hoogstens een aantal verontwaardigde lezersbrieven van enkele patiënten en hun familie haalden de media. De mensen die in alle stilte evidence-based werken en wel degelijk levens en levenskwaliteit redden, raakten niet door de mediamuur.

Darmkankeronderzoek: meer dan ‘scopen in de aarzen van de mensen duwen’?

In het herfstnummer van 2013 van ‘Wonder en is gheen Wonder’, het tijdschrift voor wetenschap en rede van Skepp, krijgt arts en epidemioloog Luc Bonneux een forum om voor de zoveelste keer preventie aan te vallen. Dit keer gaat hij te keer tegen het darmkankeronderzoek.

Bonneux poneert onder meer dat dergelijke testen zouden leiden tot meer colonoscopie (of ‘scopen in de aarzen van de mensen duwen’ zoals Bonneux het plastisch beschrijft), met een hoge kostprijs en allerlei verschrikkelijke neveneffecten.

Welnu, deze kampioen vragen stellen in het parlement, vroeg naar aanleiding van het darmkankeronderzoek in Franstalig België (FOBT) de cijfers op. Is het zo dat het screenen op darmkankeronderzoek leidt tot meer ‘scopen in de aarzen van de mensen’? Tot op heden (voor het RIZIV is dat helaas 2012) bleek dat er niet plots een meeruitgave was voor colonoscopie in Franstalig België (wat meerdere oorzaken kan hebben).

Aan Vlaamse zijde deed men een pilootonderzoek met de Universiteit Antwerpen waaruit bleek dat van de 1.000 proefpersonen er 53 positief (i FOBT) scoorden. Daarvan kregen er 39 een colonoscopie en werden er 27 gedetecteerd met een poliep en tumor. 19 gevallen werden bevestigd als adenoom en carcinoom: kanker. De cijfers spreken voor zich: het is de moeite waard verder te screenen en bij te sturen waar nodig.

Kent iemand Geert Top? Dr. Top werkt voor de Vlaamse Gemeenschap en is één van de medeontwerpers van Vaccinnet. Daardoor zal u straks uw vaccinatiestatus online kunnen checken. Dr. Top propageert vaccinatie (meer dan terecht). Dr. Top botst daardoor met Peter Vereecke.

Vereecke en zijn Belfortgroep beweren onder andere dat er opzettelijk virussen worden ontwikkeld, om zo via vaccins chips bij mensen te kunnen inplanten zodat ze ‘gevolgd’ kunnen worden. Vereecke is ook de man van de chemtrails (de idee dat bepaalde chemische stoffen worden verspreid in de atmosfeer via de uitlaatgassen van straalvliegtuigen). Vereecke stalkt mensen als Top (maar ook politici). Sommige politici geloven trouwens de verhaaltjes van Vereecke en stellen parlementaire vragen over zijn complottheorieën.

Waarom kent iedereen Vereecke en niemand Top? Waarom krijgt Top niet hetzelfde forum in de media als Vereecke?

Ik, ik, ik

Ten slotte is het ‘ik’-gehalte in het betoog van de tegenstanders van preventie opvallend groot. Van den Bruel zegt het zelfs expliciet: ‘Ik laat niet naar mijn borsten kijken’. Eigenlijk stelt Van den Bruel hier de tegenstelling ‘individueel belang’ ten opzichte van ‘algemeen belang’ op scherp. Ik had het er al eerder uitvoerig over op Knack.be. Ik vind het een gevaarlijke (ethische) evolutie.

Discussie over wetenschap mag en moet, maar niet gratuit

Zelf ben ik voldoende kritisch ingesteld en handel ik evidence-based (wat Bonneux en Van den Bruel ook wel zullen claimen te doen). Dus heb ik me verzet tegen de total body scans: het is namelijk zinloos een scan van je ganse lichaam te maken. Bovendien loop je stralingsrisico’s om in een momentopname te zien dat er niets aan de hand is.

Waarmee ik aangeef dat elke bewering – of het nu gaat om Van den Bruel en Bonneux enerzijds of Vereecke en Hoeyberghs anderzijds – met een nodige kritische attitude moet worden bekeken door de wetenschap. Daarbij zal vanzelfsprekend meer aandacht gaan naar hypotheses geformuleerd door Bonneux en Van den Bruel dan naar die van Vereecke en Hoeyberghs. Alleen verwacht ik een discussie op een wetenschappelijk forum alvorens dit gratuit op een publiek forum geworpen wordt. En daar knelt het schoentje.

In de Zevende dag zaten afgelopen weekend rond de tafel Luc Bonneux en Ann Van den Bruel tegenover dr. Bart Garmyn. Zo stond het alleszins aangekondigd. In extremis werd er een vierde debater toegevoegd: dr. Van Ongeval. Zou mijn tweet aan het adres van de Zevende dag geholpen hebben of dicht ik mezelf teveel impact toe?

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Het laatste wellicht, maar wat er ook van zij: de spreekwoordelijke ’twee tegen één’, werd dus nog gelukkig een ’twee tegen twee’. Maar zelfs dan is er geen evenwicht. Dit soort ‘evenwicht’ is de wetenschap namelijk onrecht aandoen.

2 +2 = 4,5

De media hebben een deontologische plicht te vervullen ten aanzien van de wetenschap. Ik raad daarom elke journalist aan het boek van Mark Henderson, the Geek Manifesto, why science matters, te lezen (bij voorkeur eerst hoofdstuk 4, unfair and unbalanced, why science matters in the media). Het is een pleidooi om correct om te gaan met de wetenschap. Na een aantal schandalen in het Verenigd Koninkrijk namen vele redacties ook maatregelen. Henderson stelt: ‘Everybody has the right to have an opinion about science, but some of those opinions are more equal than others.’ (‘Iedereen heeft het recht op een mening over wetenschap, maar sommige meningen zijn meer gelijk dan anderen.‘)

Waarom? Omdat we niet mogen verzanden in dit hypothetische televisiedebat uit het boek. Een wiskundige stelt vast dat 2 + 2 gelijk is aan 4. Een woordvoerder van (het fictieve) Duodecimaal Vrijheidsfront werpt tegen dat 2 +2 gelijk is aan 5. Waarop de moderator afsluitend zegt: ‘2 + 2 zal zo’n 4,5 zijn; maar het debat gaat door.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content