Hooikoortsseizoen nu al begonnen: de natuur doet alsof het maart is

Slecht nieuws voor hooikoortslijders: de natuur denkt al dat het maart is. Bovendien lijkt het stuifmeelseizoen steeds intenser te worden, merkt Sciensano op.

Het is half februari, de temperaturen zijn zacht, narcissen en krokussen komen massaal tevoorschijn en de vogels laten hun lentegefluit horen…

De warmere temperaturen van de afgelopen herfst en het begin van de winter zorgen er ook voor dat de hazelaars en elzen eerder in bloei staan. De katjes, zoals de bloeiwijzen van deze bomen worden genoemd, zijn al enkele weken zichtbaar.

‘De ontwikkeling in de natuur ligt momenteel ruim drie weken voor op wat we vijftig jaar geleden normaal vonden’, aldus de Nederlandse natuurwebsite Nature Today. ‘Door de aanhoudende zeer hoge wintertemperaturen doet de natuur al alsof het maart is.’

Het nationale aërobiologische meetnet AirAllergy van gezondheidsinstituut Sciensano bevestigt dat het pollenseizoen van de els en hazelaar is gestart. Vooral het droge en winderige weer van het voorbije weekeinde bevorderde de verspreiding van pollen in de lucht. De pollenconcentraties blijven tot nog toe echter eerder laag door de frequente regenbuien. De hoogste concentratie werd tot nog toe gemeten op zondag 13 februari in Brussel, toen 154 korrels/m3 werden opgetekend.

Ook de komende weken zal de temperatuur naar verwachting ruim boven het normaal liggen. Een gevolg daarvan is dat hooikoortslijders nu al hun zakdoeken moeten bovenhalen. Mensen die gevoelig zijn voor dit soort pollen kunnen de aankomende tijd dus hooikoortsklachten ervaren bij droog weer en als ze zich in de buurt van elzen of hazelaars bevinden. Omdat er voor de komende week ook regen voorspeld is, zal de hoeveelheid pollen in de lucht de komende dagen nog eerder beperkt blijven.

Steeds intenser

De start van het stuifmeelseizoen loopt dit jaar grotendeels gelijk met de afgelopen jaren, zegt Sciensano. Op lange termijn is er echter wel een toename van de hoeveelheid stuifmeel zichtbaar. ‘De elzen en de hazelaars hebben verscheidene jaren nodig om genoeg energie op te bouwen om grote stuifmeelhoeveelheden te produceren. Jaren van hoge productie komen gewoonlijk cyclisch voor, om de 2 tot 5 jaar. Maar uit waarnemingen op lange termijn blijkt dat deze cycli de neiging hebben korter te worden, met vaker intense stuifmeelseizoenen voor deze bomen, zoals het geval was in 2018 en 2019’, aldus Ann Packeu, diensthoofd Mycologie en aerobiologie van Sciensano. ‘Dit verschijnsel, dat ook in vele andere aërobiologische stations in de wereld is waargenomen, houdt verband met de geleidelijke stijging van de temperatuur. Als deze trend zich in België doorzet, kunnen we een verdere toename verwachten van het aantal allergiepatiënten in onze bevolking en een toename van de ernst van de symptomen.’

Luchtvervuiling

De klachten door elzen- en hazelaarpollen duren ongeveer een maand. Daarna komt de meest allergieverwekkende boomsoort in België iaan de beurt: de berk. De bloeiperiode van de berk ligt in maart en april. Graspollen, die van april tot augustus rondwaren, veroorzaken dan weer de meeste klachten, bij zowat 60 tot 70 procent van de hooikoortslijders. Inmiddels heeft 1 op de 5 Belgen een allergie voor een of verschillende pollensoorten.

Ook wat de graspollen betreft, is de hoeveelheid pollen steeds hoger en de symptomen ernstiger. Dat heeft dan weer te maken met het broeikasgas CO2 dat niet alleen de planten harder doet groeien, waardoor ze meer pollen produceren, maar ook de samenstelling van de pollen wijzigt, waardoor ze meer bevatten van net die eiwitten die de allergische reactie veroorzaken. Ook de luchtverontreiniging draagt ertoe bij dat pollen sterker allergieverwekkend worden,

Wie op de hoogte wil blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen, kan terecht op het meetnet van pollen en schimmelsporen van Sciensano op airallergy.be

Hoe weet je of je hooikoorts of corona hebt?

Typische allergiesymptomen zoals een loopneus, hoest of ademhalingsmoeilijkheden kunnen gemakkelijk verward worden met die van een verkoudheid, griep of coronavirusinfectie. Koorts is het belangrijkste verschil. Hooikoorts gaat, ondanks wat de naam doet vermoeden, nooit gepaard met koorts. Artsen spreken daarom liever niet van hooikoorts, maar van een pollenallergie of een allergische rhinitis.

De manier van niezen is ook anders: niezen bij hooikoorts volgt op een kriebel in de neus, niezen door een coronabesmetting begint niet met een kriebel.