Het leven van patiënten kan gevaar lopen indien verpleegkundigen een te grote werklast hebben. Daarentegen: hoe beter ze opgeleid zijn, hoe beter af de patiënt is.
Dat blijkt uit een studie die woensdag verschijnt in het medische vakblad “The Lancet” en die in negen landen, waaronder België, werd uitgevoerd. Het onderzoek legt de vinger op een gevoelig thema, terwijl in tal van landen de budgetten voor gezondheidszorg onder druk staan. De vorsers gingen aan de slag met de overlevingscijfers na chirurgische ingrepen in 300 ziekenhuizen en brachten die in verband met de werklast en het opliedings- en vormingsniveau van de verpleegkundigen. De gegevens hebben betrekking op de periode 2007-2010. De operaties sloegen op meer dan 420.000 patiënten ouder dan 50 jaar die courante ingrepen ondergingen, zoals aan de heup, de knie, de galblaas of blinde darm.
Werk en scholing
Het aantal patiënten dat binnen de dertig dagen na de opname overleed in het ziekenhuis, lag gemiddeld erg laag: tussen 1 en 1,5 procent, afhankelijk van het land. Niettemin bleek het mortaliteitscijfer binnen de landen zelf nogal uiteen te lopen. Zo lagen ze in bepaalde ziekenhuizen onder de 1 procent, terwijl dat elders tot boven 7 procent kon oplopen.
Twee belangrijke factoren worden met die hogere mortaliteitsgraad in verband gebracht: een hogere werklast en een lager opleidingsniveau van de verpleegkundigen. Het aantal verpleegkundigen en hun opleidingsniveau kunnen sterk verschillen tussen verschillende landen en zelfs tussen ziekenhuizen, stellen de auteurs van de studie. Zo hebben alle verpleegkundigen in Noorwegen en Spanje het equivalent van een licentiaat tegen 28 procent in Engeland.
Risico
In ziekenhuizen waar elke verpleegkundige zich gemiddeld over zes patiënten moet ontfermen en waar minstens 60 procent van het personeel het niveau van een licentiaat heeft, ligt het risico op overlijden binnen de dertig dagen praktisch een derde lager dan in ziekenhuizen waar elke verpleegkundigen acht patiënten voor zijn rekening moet nemen en waar slechts 30 procent een licentiaatsniveau heeft. Elke extra patiënt per verpleger komt overeen met een stijging van het risico met 7 procent. En elke stijging met 10 procent van het aandeel personeelsleden op licentiaatsniveau doet de mortaliteit 7 procent dalen, aldus nog de studie.
De onderzoekers waarschuwen dat het aantal verpleegkundigen terugschroeven uit besparingsoverwegingen, de gezondheidstoestand van de patiënten kan aantasten. Meer de nadruk leggen op de opleiding zou het aantal vermijdbare overlijdens kunnen terugdringen, menen ze. De studie werd uitgevoerd in België, Engeland, Finland, Ierland, Nederland, Noorwegen, Spanje, Zweden en Zwitserland. Studies in Canada en de Verenigde Staten geven gelijkaardige resultaten. (Belga/TV)
