Ghana roeit als eerste Afrikaans land trachoom uit

Een verpleegster loopt over de binnenplaats van het ziekenhuis in Winneba, Ghana, 20 augustus 2015. © Reuters
Francis Kokutse
Francis Kokutse Journalist IPS

Ghana heeft trachoom geëlimineerd, de belangrijkste oorzaak van infectieuze blindheid. Het schrijft daarmee geschiedenis want het is het eerste Afrikaanse land dat de ziekte uitroeit.

Bijna twee miljoen mensen lijden aan blindheid of visuele beperkingen als gevolg van trachoom, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Ongeveer 190 miljoen mensen in 41 landen lopen gevaar de ziekte te krijgen.

‘Twintig jaar geleden heeft de internationale gezondheidsgemeenschap zich geëngageerd om trachoom wereldwijd te elimineren’, zegt WHO-directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesu. ‘Hoewel er elders meer werk te doen is, kan er door de validering van de eliminatie in Ghana opnieuw een land een significant succes vieren, waar de ziekte voordien zwaar endemisch was.’

Sommige kinderen bleven door de aandoening binnen omdat ze de zon niet konden verdragen, wat dan ook weer nadelige gevolgen had voor hun scholing.

2 miljoen mensen

Agatha Aboe, wereldwijd trachoom-adviseur van Sight Savers, een niet-gouvernementele organisatie die betrokken is bij de bestrijding van de ziekte, zegt dat de Ghanese verwezenlijking goed nieuws is voor de regio’s North en Upper West, waar meer dan twee miljoen mensen blind konden worden als ze besmet werden met de ziekte.

De ziekte was endemisch in droge en stoffige delen van beide regio’s, die geen goed wegennet hebben. Sommige kinderen bleven er door de aandoening binnen omdat ze de zon niet konden verdragen, wat dan ook weer nadelige gevolgen had voor hun scholing, zegt Aboe.

Open defecatie

In 2009 heeft de overheid een speciaal programma opgezet om de ziekte te bestrijden, zegt Benjamin Marfo, programmamanager van de afdeling Verwaarloosde Tropische Ziekten van de Ghanese Gezondheidsdienst. Het zette in op operaties van getroffen Ghanezen, gezichts- en omgevingshygiëne, en het verstrekken van antibiotica in alle 37 endemische districten in North en Upper West.

De overheid werkte samen met veel niet-gouvernementele organisaties om toiletten en veilig drinkwater te leveren aan bedreigde gemeenschappen. ‘We trokken naar de gemeenschappen om hen te betrekken bij gezondheidseducatie, vooral om open defecatie af te raden: de vliegen die de parasieten overdragen, voeden zich met menselijke uitwerpselen.’

Schoon water

Afrikaanse landen zoals Benin, Burkina Faso, Kameroen, Ivoorkust, Eritrea, Oeganda en Zimbabwe vechten nog steeds tegen de ziekte. Zij moeten zorgen voor een zuivere omgeving en schoon water in gebieden waar de ziekte endemisch is, zegt Marfo. ‘Bij een uitbraak van de ziekte moeten er massaal medicijnen worden toegediend.’

Fusseina Alhassan, een 45-jarige vrouw uit de regio North, zegt dat het nieuws over het bedwingen van trachoom een einde heeft gemaakt aan de angst dat haar neven en nichten hun school zouden moeten beëindigen door de ziekte. ‘Ik heb gezien hoe de ziekte het onderwijs van veel kinderen kapot heeft gemaakt omdat ze vanwege de ziekte binnen moesten blijven.’

Alhassan zegt dat de eliminatie van de ziekte ook een positief effect op de landbouw kan hebben. ‘Mijn overleden vader leed aan blindheid door deze ziekte en ik voel nog steeds de pijn die hij heeft doorgemaakt. Een sterke man die alleen naar de boerderij ging, maar later thuis moest blijven en daar niets meer kon uitrichten omdat hij zijn zicht was kwijtgeraakt.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content