‘Gesjoemel met lightproducten werkt misleidend’

Als er ‘light’ op een product staat, dan zit er minder van iets in. Maar al dat minderen heeft niet geleid tot minder mensen met overgewicht of longkanker, weet Marleen Finoulst.

Als er ‘light’ op een product staat, dan zit er minder van iets in. Minder of geen suiker in lightfrisdrank, minder vetstof in lightmargarine, minder calorieën in lightchips, minder nicotine in lightsigaretten… Het klinkt als voordelig voor de gezondheid. Toch heeft al dat minderen niet geleid tot minder mensen met overgewicht of longkanker.

Integendeel, sinds de introductie van light is obesitas alleen maar toegenomen. En sinds de introductie van lightsigaretten krijgen meer rokers longkanker. Lightsigaretten zijn al meer dan 10 jaar verboden in Europa, maar daar ligt de tabaksindustrie niet wakker van. In de jaren 60 introduceerde ze filters met gaatjes, waardoor ingeademde rook verdund wordt doordat de roker meer lucht binnentrekt. Het was misschien goed bedoeld, maar in realiteit werkte het niet. De roker duwt de gaatjes dicht met zijn vingers of lippen. Of er werd dieper geïnhaleerd, waardoor kankerverwekkende stoffen dieper in de longen doordringen, wat schadelijker is. Daarom werden lightsigaretten terecht verbannen, althans in theorie.

Wat blijkt? De tabaksindustrie heeft de gaatjes behouden, maar wel minuscuul gemaakt, waardoor ze niet langer opvallen. Dankzij de gaatjes in de filter worden rookmachines, die sigaretten op hun schadelijke uitstoot testen, misleid. Door de vermenging met lucht lijken ze minder kankerverwekkende stoffen uit te stoten dan ze in werkelijkheid doen.

Dat sjoemelen met light treft niet enkel sigaretten. Ook lightvoeding werkt misleidend. In lightproducten moet ofwel 30 procent minder suiker, ofwel 30 procent minder vet, ofwel 30 procent minder calorieën zitten. Light betekent dus niet altijd minder calorieën. Lightchips, bijvoorbeeld, bevatten wel minder vet, maar meer koolhydraten, wat ook calorierijk is. Daardoor bevatten lightchips in werkelijkheid amper 10 procent minder calorieën dan gewone chips. Experimenten wijzen uit dat mensen geneigd zijn meer te eten van lightproducten, waardoor ze vaak meer calorieën verorberen dan met de gewone producten.

In lightfrisdrank werd de suiker vervangen door nagenoeg calorieloze zoetstof, waardoor de lightdrankjes beduidend minder calorieën bevatten dan gesuikerde frisdrank. Toch kampen mensen die kiezen voor lightfrisdrank vaker met overgewicht en obesitas dan slanke mensen die af en toe gewone frisdrank consumeren. Er bestaan diverse verklaringen voor, maar geen enkele is duidelijk bewezen.