‘Geniet van al het lekkers en laat je niet afschrikken door dreigende gezondheidsberichten’

Moeten we het glaasje cava of de eindejaarscocktail straks weigeren? Natuurlijk niet, zegt Marleen Finoulst. ‘Met cijfers wordt vaak gegoocheld om een bepaalde boodschap kracht bij te zetten, maar het reële risico is veel minder groot.’

Er is voldoende evidentie om aan te nemen dat er een verband bestaat tussen een aantal kankers (waaronder lever-, keel- en slokdarmkanker) en alcoholconsumptie, stellen vooraanstaande kankerexperts in een nieuwe editie van het vakblad Journal of Clinical Oncology (7 november 2017). Alles bij elkaar kan 3,5 procent van alle kankers op het conto van alcohol geschreven worden, waarbij zware drinkers het grootste risico lopen.

Laten we eens inzoomen op het reële risico, voor we ons straks verslikken in onze eindejaarscocktail. Voor borstkanker volstaat een lichte consumptie (maximaal 1 glas per dag) voor een stijging van het risico.

Een vrouw van 40 jaar loopt 1,45 procent risico om in de volgende 10 jaar borstkanker te ontwikkelen. Stel dat ze graag af en toe een glas witte wijn of cava drinkt, dan stijgt haar risico op borstkanker met 10% naar 1,59 procent. Niet echt iets om wakker van te liggen, toch? Stel dat ze graag meer drinkt, dan stijgt haar risico op borstkanker in 10 jaar met 30% naar 1,88 procent.

Met cijfers wordt vaak gegoocheld om een bepaalde boodschap kracht bij te zetten. Een risicostijging van 30 procent boezemt ons spontaan angst in, maar als je vertrekt van een klein basisrisico, 1 procent bijvoorbeeld, dan betekent zo’n stijging dat je risico klimt naar 1,3 procent, wat nog steeds zeer weinig is.

Omgekeerd lijkt een risicostijging van 5 procent veeleer onbeduidend, maar als je vertrekt van een groter basisrisico, 20 procent bijvoorbeeld, dan kom je met 5 procent erbij op een risico van 21 procent uit, wat niet weinig is. Kortom, als enkel percentages worden aangegeven over een risicostijging, kun je daar helemaal niets uit concluderen.

Een andere zaak is dat je eigenlijk nooit een uitspraak kunt doen op basis van 1 voedingsstof. Volgens een studie vermindert een handvol noten per dag je risico op hart- en vaatziekten met 21 procent. De waarheid is dat het er maar van afhangt wat je daarnaast nog allemaal eet. Stel dat je dagelijks een pakje sigaretten rookt, zwaarlijvig bent of liters frisdrank drinkt, dan zal dat handvol noten je niet gezonder maken.

Aan studies die 1 stof isoleren, of het nu om alcohol, noten of broccoli gaat, hebben we weinig tot niets. De echte boodschap is: alles met mate, niet overdrijven, maar genieten van wat je lekker vindt.

Dat wenst de redactie van Bodytalk u, lezer, ook van harte toe. Geniet van al het lekkers en laat je niet afschrikken door dreigende berichten. Genieten verhoogt trouwens de levenskwaliteit.

Prettig eindejaar!