‘Er is een sterke nood aan verhalen van lotgenoten in onze samenleving’

Nathalie is een jonge moeder bij wie borstkanker werd vastgesteld. © VRT / Lionheart Productions
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Wie met een levensveranderende diagnose geconfronteerd wordt, voelt zich vaak geïsoleerd en onbegrepen. Elke patiënt ervaart de rollercoaster van emoties immers op zijn of haar eigen manier. Het project ‘RESET’ is een antwoord op de maatschappelijke nood aan persoonlijke verhalen van lotgenoten.

Nathalie is 37 wanneer ze een levensbepalend verdict krijgt. Nog nooit was de goedlachse en positief ingestelde mama van twee kleine kinderen ernstig ziek. Tot ineens de wereld stopt met draaien: borstkanker.

Nathalie doorstaat het hele proces: chemo, bestraling, borstamputatie en -reconstructie met alle bijwerkingen, pijn en verdriet die daarmee gepaard gaan. Toch had ze zich de lijdensweg nog veel erger voorgesteld. ‘Je leest ook alleen maar heel negatieve en slechte dingen’, zegt ze. ‘Dus ik dacht, als het dit is, dan valt het nog mee.’ In haar stem schuilt de hoop dat ze deze woorden in de toekomst nog vele malen mag herhalen…

Nathalie is een van de protagonisten van de aangrijpende zesdelige documentairereeks ‘Reset’, die op 10 mei op Canvas van start gaat en het traject toont van zes mensen die door het noodlot getroffen worden en hun leven opnieuw op de rails proberen te krijgen of te ‘resetten’.

Zo zien we onder meer Lieve die lijdt aan een psychische kwetsbaarheid, de 7-jarige Ilyan die moet leren leven met een zeldzame darmaandoening en het vooruitzicht dat hij misschien de rest van zijn leven baxtervoeding zal moeten krijgen, Yme kampt dan weer met een eetstoornis, Tine heeft een erfelijke aandoening waarbij haar longcapaciteit zienderogen achteruitgaat en Filip raakte na een skiongeval verlamd, maar wil koste wat het kost weer aan het werk gaan als rechter.

‘Zolang ik kon lachen en positief bleef, moest ik niet elke dag aan die kanker denken en bleek het allemaal niet zo erg te zijn.’

Nathalie

Het zijn ontroerende en inspirerende verhalen van en voor veerkrachtige mensen, over twijfel en tegenslag maar vooral over hoop, verlangen en geluk, en dit in de moeilijkste momenten van het leven.

‘Er is een sterke nood aan lotgenotenverhalen in onze samenleving’, vertelt Sien Versteyhe, een van de bedenkers van de reeks en als een van de regisseurs verantwoordelijk voor het ontroerende portret van Nathalie. ‘Op het moment dat Nathalie ziek werd en de diagnose kreeg, zocht ze op het internet naar informatie en vond ze alleen maar blogs waarin de gruwelijkste details over chemotherapie werden beschreven. Nergens las ze verhalen van mensen die op een positieve manier met hun kanker omgingen. Nochtans hebben patiënten en hun omgeving daar ontzettend veel steun aan.’

De dood in de ogen

Versteyhe bewondert de manier waarop ernstig zieke mensen omgaan met hun situatie. Wanneer ze de diagnose krijgen, wordt er een bom in hun leven gedropt en staat het leven even stil. Tegelijk lijkt het alsof een oerkracht het van hen overneemt waarbij ze alle ballast overboord gooien en het leven volop omarmen. Blijven leven, is hun enige doel. Daarom wilde Versteyhe het verhaal van deze mensen vertellen. ‘Zelf betrap ik er mezelf vaak op dat ik loop te sakkeren over de meest onbenullige dingen, terwijl mensen die ziek zijn veel meer in het ‘nu’ leven ondanks de pijn en de onzekerheid van hun ziekte. Doordat ze plots de dood in de ogen kijken, willen ze enkel nog hun energie steken in de belangrijke dingen. Het kan zo gedaan zijn, dus kan je maar beter van het leven genieten. Natuurlijk hebben ze af en toe ook hun slechte momenten en kunnen ze heel diep zitten, maar in de reeks laten we zien hoe ze daarna ook weer recht kruipen en doorgaan.’

Yme probeert controle te krijgen over haar eetprobleem.
Yme probeert controle te krijgen over haar eetprobleem.© VRT / Lionheart Productions

De laatste tijd lijken de tv-formats over mensen die op een bepaald moment door het leven murw geslagen worden, schering en inslag op de Vlaamse buis. ‘Radio Gaga’, ‘Taboe’, ‘Mij overkomt het niet’, ‘Bargoens’, ‘Afscheid’,… allemaal hebben ze de kwetsbaarheden van het leven als centrale thema.

Toch is ‘Reset’ anders. Versteyhe: ‘Wij hebben onze protagonisten een jaar of zelfs langer gevolgd in hun proces en zijn dus heel diep doorgedrongen in hun privacy. We volgden hen tijdens levensbepalende en emotionele momenten zoals de chemotherapie, de gesprekken met de dokters of op de avond voordat de borst bij Nathalie wordt geamputeerd… Daardoor ontwikkelden we een sterke band met die mensen. Bovendien staan in onze docu de patiënten centraal. Er komt geen bekende kop in beeld en er is ook geen interviewer die vragen stelt.’

Stap naar zelfhulpgroep te groot

Reset kreeg ook online een vervolg met het verhalenplatform resetverhaal.be. Enerzijds kom je er te weten hoe het gesteld is met de personages uit de reeks, maar anderzijds kunnen ook nieuwe patiënten die iets positiefs met hun diagnose willen doen, er hun verhaal vertellen. Een professionele filmploeg gaat dan bij de mensen thuis en maakt een audiovisueel portret voor het platform.

Heel veel patiënten durven niet de stap zetten naar een zelfhulpgroep. Anoniem naar filmpjes kijken op het internet is dan weer wel heel laagdrempelig.

Het initiatief kreeg de steun van Vlaams minister van Volksgezondheid, Jo Vandeurzen.Uit recent onderzoek blijkt immers dat lotgenotencontact een enorme hulp is voor mensen die geconfronteerd worden met een ernstige diagnose. Toch durven heel veel patiënten niet de stap zetten naar een zelfhulpgroep. Anoniem naar filmpjes kijken op het internet is dan weer wel heel laagdrempelig.

Anderzijds is het platform ook een interessante informatiebron voor hulpverleners om inzicht te krijgen in hoe patiënten hun aandoening ervaren zodat ze zich beter kunnen inleven in de situatie . ‘Artsen vergeten soms wie er voor hen zit’, legt Versteyhe uit. ‘Mijn schoonzus is zelf gynaecologe en toen ze de aflevering met Nathalie zag, besefte ze pas ten volle wat borstkankerpatiënten eigenlijk écht doormaken. Misschien zullen hulpverleners in de toekomst anders omgaan met hun patiënten na het zien van de reeks en beter met hen communiceren. Uiteindelijk komt dat de zorgverlening alleen maar ten goede.’

Ook televisiekijkend Vlaanderen, die zich al eens durft te bezondigen aan oeverloos geëmmer over de onbelangrijke zaken des levens, kan mogelijk iets leren van zieke mensen, vindt Versteyhe. ‘Een mooie levensles uit de reeks, hoe cliché het ook klinkt, is dat we moeten genieten van de kleine dingen. Dat is ook wat de mensen in de docu zelf allemaal zeggen: “Wees dankbaar dat alles goed gaat, geniet ten volle van je leven en van het feit dat je gezond bent. En hou vooral op met sakkeren.”‘

Ondertussen gaat het opnieuw goed met Nathalie. Haar behandeling is afgerond, ze kreeg een borstreconstructie en ze staat opnieuw voor de klas als kleuterleidster. ‘Kanker is geen reden om in een hoekje weg te kruipen’, zegt ze in het vervolgfilmpje op resetverhaal.be. ‘Zolang ik kon lachen en positief bleef, moest ik niet elke dag aan die kanker denken en bleek het allemaal niet zo erg te zijn. Uiteindelijk viel het allemaal nog goed mee’, besluit ze. De hoop in haar stem heeft plaatsgemaakt voor goesting in het leven.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Reset: vanaf donderdag 10 mei om 22.05 u. op Canvas en vrtnu.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content