Er huist een jungle in je navel

Natuurlijk denk je bij jungle aan tropische regenwouden met massa’s wilde dieren. Maar je hoeft niet eens zo ver te gaan want in je navel huizen er gemiddeld meer dan 2000 verschillende soorten bacteriën.

Jiri Hulcr van de afdeling voor bosbeheer en -conservatie van de universiteit of Florida, moet zich als een als een regelrechte ontdekkingsreiziger gevoeld hebben bij de aanvang van zijn recentste studie.

“De navel is voor ons de dichtstbijzijnde ecologische habitat ter wereld, maar toch is hij nog maar nauwelijks verkend,” zo begint hij zijn verslag in het recentste nummer van PLoS One, een publiek wetenschappelijk tijdschrift op internet.

Zijn zinnen roepen beelden op van avonturiers die met touwen en pakken afdalen in een onbekende wereld. Dat onontgonnen terrein bestond uit 60 navels van bereidwillige medewerkers.

“It’s a wilderness in there”

Hulcr en zijn collega bioloog Robert Dunn identificeerden meer dan 2000 verschillende soorten bacteriën. De meeste waren eerder zeldzame soorten die in minder dan 6 van de andere toegankelijke navels opdoken. Een kleine groep bleek vrij systematisch in veel andere navels op te duiken, maar slechts één soort bewoonde alle navels.

Dunn begon deze studie als een poging om mensen duidelijk te maken hoe ons lichaam, van kop tot teen, overdekt is met verschillende ecologische systemen. Veel mensen blijken erg geïnteresseerd te zijn in dit soort dingen, stelde Dunn.

De deelnemers aan zijn studie bijvoorbeeld waren erg benieuwd naar de kweekjes die we maakten van de organismen die we uit hun navel pulkten. Maar toen hij die kweekjes in laboschaaltjes wat intensiever ging bestuderen, bleek de variatie veel groter te zijn dan hij en zijn medewerkers ooit verwacht hadden.

En dus kregen ze plots zin om nog meer navels te gaan exploreren.

Oerbos in een putje

De navel, zo stelt Dunn, zou je als een soort van natuurreservaat van je huid kunnen beschouwen. Het is een relatief ongestoorde zone. De meeste andere zones van je huid was je regelmatig met zeep, shampoo of wat dan ook, maar slechts weinig mensen rommelen dan ook rond in hun navel. Ze wrijven hem droog, dat is alles.

De kans dat je daar nog resten van het ‘oerbos van de huid’ aantreft, is op die plaats het grootst, vertelt Dunn.

Zijn ontdekking van die zeer gevarieerde flora illustreert volgens Dunn perfect hoe weinig we nog altijd afweten van ons lichaam. Niemand heeft een zinnige uitleg voor de grote verschillen in de huidflora die we zien tussen verschillende mensen.

We lopen allemaal met een oerwoud op onze huid. Sommige van die bacteriën vernietigen virussen en schimmels die toevallig in hun buurt terecht komen en ze beschermen ons zo tegen mogelijke ziektes en aandoeningen. Van andere bacteriën blijft het mogelijke nut nog onduidelijk, maar weten we wel dat ze een rol spelen in onaangename lichaamsgeuren. Maar er blijft dus nog altijd gigantisch veel te ontdekken, zo besluit Dunn.

Jan Etienne, Bodytalk