Na een inspectie blijkt het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen in de onthaal-, oriëntatie- en observatiecentra (OOOC’s) en de zogenaamde proeftuinen beperkt te zijn. Er wordt geen gebruik gemaakt van fixatie en amper van afzondering.
De discussie over de (on)zin van dwangmaatregelen of vrijheidsbeperkende maatregelen in de jeugdhulpverlening loopt al langer. Tegenstanders zeggen bijvoorbeeld dat er geen wetenschappelijke bewijzen zijn voor het nut van vrijheidsberovende ingrepen zoals fixatie of afzondering. Over het gebruik van vrijheidsberovende maatregelen bestaan ook internationale afspraken. Zo mogen ze enkel gebruikt worden als ‘laatste noodmaatregel’.
De inspectieronde gebeurt in verschillende fases en loopt over verschillende sectoren.
Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) beloofde een inspectieronde. Die inspectieronde gebeurt in verschillende fases en loopt over verschillende sectoren. Deze keer heeft Zorginspectie de onthaal-, oriëntatie- en observatiecentra (OOOC’s) en de proeftuinen voor jongeren onder de loep genomen.
OOOC’s bieden kortdurende oriëntatie en diagnostiek aan, gericht op het bepalen van een gepast hulpverleningstraject. Proeftuinen richten zich dan weer tot specifieke doelgroepen of op bepaalde probleemsituaties, zoals minderjarige delictplegers en jongeren vanaf 12 jaar met bijzonder complexe problematieken.
De inspectieronde – in totaal werden 30 afdelingen geïnspecteerd – levert overwegend positief nieuws op. Zo maken bijna alle afdelingen werk van een ‘preventieve cultuur’ waardoor men agressie-incidenten kan vermijden en vrijheidsbeperkende ingrepen ook minder snel nodig zijn.
Verder blijkt dat 16 van de 30 geïnspecteerde afdelingen vrijheidsbeperkende leefregels hanteren (bv. afspraken over de toegang tot de eigen kamer, het gebruik van gsm- en internet, …).
Geen enkele afdeling gebruikt fixatie, maar 7 van de 30 afdelingen maken wel gebruik van afzondering. In 3 afdelingen wordt die techniek ook toegepast op kinderen jonger dan 12 jaar, iets wat eigenlijk niet zou mogen. De afdelingen zeggen dat ‘dat dit enkel in zeer uitzonderlijke situaties en bij aanhoudende agressie gebeurt en steeds zo kort mogelijk’.
Zorginspectie merkt nog op dat er nood is aan meer cijfers en data. Soms zijn de afspraken niet duidelijk en dat leidt tot ‘onvolledige registraties en grote verschillen tussen de afdelingen’.
