Dagboek uit UZ Leuven (3): Waarom de kussens aan het voeteinde liggen

De redactie van Artsenkrant heeft een week lang een pop-up redactie in het UZ Leuven. Vandaag vertoeven ze op de dienst Oncologie.

Het is druk als we na de lunch het oncologisch dagcentrum binnenstappen. De wachtzaal zit goed gevuld met patiënten en hun begeleiders. Verpleegkundigen zijn volop in de weer. Zo goed als alle kamers zijn bezet. Enkele patiënten maken een wandeling op de gang met een infuushouder. De meesten liggen in een bed of installeerden zich in een zetel.

“Dit is het drukste moment van de dag”, vertelt hoofdverpleegkundige Els Raets. “Dagelijks ontvangen we hier gemiddeld toch 200 patiënten.”

Uiteraard zijn die er niet allemaal tegelijk. Sommigen zijn op een uurtje al klaar, anderen moeten langer op de afdeling verblijven, soms zelfs acht uur lang. Elke dag staan op de afdeling 12 verpleegkundigen, vijf administratieve en twee logistieke medewerkers paraat. Plus een schoonheidsspecialiste in het aanpalende Bianca-centrum. “Al onze patiënten kunnen daar gratis terecht voor een manicure, gelaatsverzorging of tips over pruiken en hoe je sjaaltjes kan knopen en zo meer. Een service die zeer geapprecieerd wordt.”

Het dagcentrum is opgesplitst in twee eenheden. In dagcentrum A komen patiënten van de diensten hematologie en digestieve oncologie. Op eenheid B, een verdieping hoger, kunnen patiënten van de algemene medische oncologie, gynaecologische en respiratoire oncologie terecht. Dat zijn niet noodzakelijk mensen die van buiten het ziekenhuis komen, legt Els uit. “We krijgen hier ook patiënten die opgenomen zijn op andere afdelingen en voor hun chemo naar het dagcentrum komen, waar de verpleegkundigen uiteraard zeer vertrouwd zijn met alles wat daarbij komt kijken.”

Hoe verloopt het verblijf op de afdeling concreet? “De patiënten kunnen vlakbij parkeren of worden afgezet in de kiss-and-ride zone. Ze schrijven zich in bij het onthaal en krijgen meteen een bandje met hun gegevens, dat ze pas mogen verwijderen als ze het ziekenhuis verlaten. Allereerst wordt de patiënt gezien door een verpleegkundige voor een anamnese en – meestal – bloedafname. Dan volgt de assistent, die uiteindelijk samen met de superviserende professor de therapie valideert, op basis van de resultaten van de bloedprik.”

De chemo wordt dan op maat aangemaakt in de ziekenhuisapotheek. “We wachten om het chemovoorschrift door te sturen tot we de resultaten van de anamnese en bloedafname kennen. Enerzijds omdat het vaak om erg dure producten gaat, soms tot 5.000 euro voor een flacon. Anderzijds omdat de chemo wordt afgestemd op lengte en gewicht. Dat laatste kan al eens schommelen, daarom wegen wij onze patiënten ook elke keer.”

Gedurende hun verblijf wordt het de patiënten zo comfortabel mogelijk gemaakt. “Via het zogenaamde Octopus-systeem kunnen ze op internet surfen, naar een film kijken of muziek beluisteren”, toont Els. In alle kamers is er ook een toilet. “Vooral voor patiënten met digestieve kankers is dat toch wel noodzakelijk.”

Wat opvalt op de afdeling is de felgroene kleur van een aantal muren. “Daar hebben we bewust voor gekozen”, zegt de hoofdverpleegkundige. “Jammer genoeg zijn ook heel wat elementen en wanden oranje, en dat is toch wel een ongelukkige keuze. Kankerpatiënten associëren die kleur namelijk met een bepaald geneesmiddel waar ze vaak misselijk van worden. Sommigen willen zelfs geen oranje kleding meer dragen en bannen de kleur uit hun huis.”

Tijdens de rondleiding valt op dat de kussens op de bedden af en toe aan het voeteneinde liggen. Dat intrigeert me. “Vreemd hé”, knipoogt Els. “Het is een trucje dat wij hier bedacht hebben om duidelijk te maken dat er op dat welbepaald bed propere lakens liggen. De bedden worden hier immers dagelijks door meerdere opeenvolgende patiënten gebruikt, en na elke patiënt verversen we de lakens. Aan de hand van onze ‘code’ weet iedereen of dat al dan niet al gebeurd is.” Het doet me denken aan de ouderwetse knoop in een zakdoek…

Veerle Caerels