De paasvakantie komt dichterbij. Heel wat vakanties zijn geboekt. Maar zal u nog wel kunnen vertrekken? Of gaat ook België in lockdown? Alles hangt af van hoe Covid-19 verder evolueert.
Nog steeds is het volledige profiel van SARS-CoV-2 niet volledig in kaart hebben gebracht. Daarom moeten voorspellingen steeds met enige nederigheid gemaakt worden.
De twee belangrijkste factoren om de verspreiding te berekenen – de generatietijd (de tijd tussen de besmetting van een persoon en wanneer die iemand anders besmet) en het reproductiegetal (het gemiddelde aantal mensen dat een geïnfecteerd persoon besmet) – blijven voor Covid-19 voorlopig vaag.
Ook andere factoren, zoals de rol die kinderen in de verspreiding van de ziekte spelen, zijn niet duidelijk. Besmette kinderen vertonen nauwelijks symptomen, maar we weten niet of ze besmettelijk zijn.
Kunnen we de komende maanden nog op vakantie?
Het is een vraag die na de recente lockdown in Italië bij veel mensen de kop opsteekt. Reizen naar plaatsen waar het virus (nog) niet is, is veilig. Heb je reisplannen naar ergens waar er een epidemie heerst, is de kans nog altijd klein dat je het oploopt. Al vallen je vakantieplannen wellicht in het water, omdat veel zal gesloten zijn.
Voor wie nogal onrustig van aard is, is het misschien geen goed idee om nu een reis vast te leggen voor de komende maanden. De onwetendheid of u al dan niet zult kunnen vertrekken, brengt misschien onnodig stress met zich mee. Zorg in elk geval voor een reisverzekering die rekening houdt met veranderingen met betrekking tot Covid-19.
Mensen die al een reis hebben geboekt, checken best de overheidsdiensten voor het meest recente reisadvies.
Wat met reizen naar landen in lockdown?
Als u geboekt heeft via een reisbureau en uw reis vertrekt voor 3 april, wendt u dan tot uw reisagent om te kijken of er een herboeking mogelijk is naar een andere bestemming of naar andere datum. Als u zelf rechtstreeks geboekt heeft, dan bent u afhankelijk van de maatschappij of hotelier waar u geboekt heeft.
Annulatie door de reisorganisator
Wat in de toekomst?
Wat in de toekomst beslist wordt, weet niemand. Wetenschappers leren nog elke dag nieuwe dingen over het virus en toekomstige maatregelen worden afgestemd op de beschikbare kennis. Veel hangt af van hoe het SARS-CoV-2 zich verder verspreidt. Het is dus voorlopig afwachten.
Lees ook: Coronavirus: krijgt u uw geld terug als u een reis naar Verenigde Staten heeft geboekt?
Scenario 1: We veranderen ons gedrag niet, het virus gaat woekeren
Een groot aantal besmettingen op korte tijd in een bepaald gebied is het worstcasescenario. Wanneer plots duizenden mensen dringende zorg nodig hebben, stellen zich grote problemen. Geen enkel ziekenhuissysteem heeft zomaar duizenden bedden op overschot. Wanneer ziekenhuizen bovendien overspoeld worden door zieken, bestaat het gevaar dat ook het personeel en andere kwetsbare patiënten massaal besmet worden. De kans dat dit scenario zich voordoet, is evenwel klein. De maatregelen die verschillende overheden vandaag al overal ter wereld nemen, is ongezien.
Scenario 2: het virus wordt ingedamd en de epidemie vertraagt
Dit is de situatie waarin we nu zitten. Dankzij drastische maatregelen als het opsporen van besmettingen, contacten opsporen, de praktijk van social distancing, reisbeperkingen, quarantaine en isolatie, kan een virus zo veel mogelijk worden ingedijkt en de verspreiding vertraagd.
Voor de Wereldgezondheidsgzondheid (WHO) is dit scenario vandaag nog steeds de grootste prioriteit.
https://twitter.com/DrTedros/status/1234532891612401664Tedros Adhanom Ghebreyesushttps://twitter.com/DrTedros
Containment of #COVID19 is feasible and must remain the top priority for all countries. There is no one-size fits all approach. @WHO is advising countries on actions they can take for each of the scenarios – first case, first cluster, first evidence of community transmission. pic.twitter.com/2PzvXYVkPx
— Tedros Adhanom Ghebreyesus (@DrTedros) March 2, 2020
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0
Het doel is om de epidemische curve platter te maken. Dat wil zeggen: de epidemie langer laten duren. Dat lijkt misschien contra-intuïtief, maar is op langere termijn wel een goede zaak: enerzijds vermijden we zo dat de maximale capaciteit van ziekenhuizen en gezondheidsdiensten overschreden wordt en verminderen we het risico op extra sterftes. Anderzijds kunnen wetenschappers op die manier tijd kopen om een vaccin en geneesmiddel te ontwikkelen. Word je pas over zes maanden ziek, dan is de kans dat er een geneesmiddel gevonden wordt, al iets groter.
In China lijkt dit scenario zich vandaag te ontrollen. Het aantal nieuwe gevallen daalt dag na dag. Volgens de WHO is dit te danken aan de draconische maatregelen, die de ‘koers van dit virus hebben veranderd’. Ondertussen zijn de reisbeperkingen voor de 50 miljoen mensen binnen de Chinese provincie Hubei, waar wereldwijd de grootste concentratie van gevallen van Covid-19 werd geregistreerd, gedeeltelijke opgeheven. Wel mogen de inwoners Hubei zelf nog niet verlaten en de maatregel geldt blijkbaar nog niet voor de provinciehoofdstad Wuhan.
Italië staat dan weer aan het begin van het sinds dinsdag opgelegde cordon sanitaire. Concreet bestaat de lockdown erin dat de Italianen moeten thuis blijven tenzij ze goede professionele redenen of gezondheidsredenen hebben, of er een andere noodzaak is. Naar het werk pendelen blijft wel toegelaten.
Ook in ons land adviseert de regering om niet langer indoor massa-evenementen met duizend of meer mensen te laten plaatsvinden.
Hoe lang deze maatregelen in stand kunnen worden gehouden is een moeilijke vraag. Volgens Harvard-epidemioloog Marc Lipsitch, een autoriteit op het vlak van de grieppandemie uit 1918-1920, ‘zal het aantal gevallen weer snel toenemen indien de maatregelen worden losgelaten en zal de epidemie naar een tweede hoogtepunt pieken’, aldus de expert in magazine Der Spiegel. ‘Het virus is immers nog niet weg. Anderzijds kunnen we het openbare leven niet onbegrensd laten stilvallen. We moeten een gulden middenweg zien te vinden.’
Scenario 3: het indammen werkt niet, het virus breekt los
Het probleem met indijken is dat hoe meer blijkt dat de beperkende maatregelen niet werken, hoe moeilijker het wordt ze nog verder op te leggen. Sommige wetenschappers geloven steeds meer dat dit specifieke virus niet langer ‘indambaar’ is en dat we naar een piek van besmettingen gaan binnen de twee tot vier maanden.
Het profiel van SARS-Cov-2 laat steeds meer uitschijnen dat de geest uit de fles is. Mensen blijken het virus immers te kunnen verspreiden zonder dat ze zelf symptomen vertonen, waardoor het moeilijk is de virusverspreiders op te sporen. In het geval van de SARS-epidemie was dat anders: SARS-patiënten waren een stuk zieker en dus beter te herkennen. Bovendien zijn er steeds meer gevallen waarvan de besmettingsketen niet meer te reconstrueren valt en waarvan we mogen aannemen dat het om lokale besmettingen gaat.
Volgens een virusmodel op basis van de situatie in China voorspelt Lipsitch dat tot 60 procent van de wereldbevolking dit jaar getroffen zal worden door het virus. ‘Momenteel gaan we ervan uit dat elke geïnfecteerde doorgaans twee anderen besmet’, zegt hij daarover in Der Spiegel. ‘Daaruit volgt dat minstens de helft van de volwassen wereldbevolking besmet wordt vooraleer het virus tot een halt wordt gebracht. Dat is geen uit de lucht gegrepen schatting. Dat is simpele wiskunde’, aldus de epidemioloog in Der Spiegel.
Hoewel dit scenario te vermijden is, betekent een besmetting van de helft van de volwassen wereldbevolking nog geen apocalyps, aangezien zo’n 80 procent van de gevallen milde symptomen ervaart. Dat neemt niet weg dat er een aanzienlijk deel van de geïnfecteerden kan komen te overlijden, ook al hebben we nog geen duidelijk omlijnd sterftepercentage.
Lees ook: Infografiek: hoe dodelijk is Covid-19?
Het voordeel van deze verdere uitbreiding van het virus is wel dat een groot deel van de bevolking op die manier immuniteit verwerft. Zo kan het virus uiteindelijk toch over enkele maanden ingedijkt worden.
Scenario 4: het virus sterft een natuurlijke dood tegen de zomer (maar komt terug)
Met het veranderen van de seizoenen en het warmer en vochtiger worden van het klimaat, verliezen sommige virussen, zoals het influenzavirus, hun besmettelijkheid. De virussen overleven minder lang op oppervlaktes. Ook het menselijk gedrag verandert: we zitten minder bij elkaar opeengepakt in afgesloten ruimtes.
Maar niet alle virussen gedragen zich zo. Heel veel hangt af van hoe SARS-CoV-2 reageert op al deze veranderingen. De verwachtingen zijn niet erg hoopvol. Uit een provisoire, niet ‘peer reviewde’ studie van Harvard-epidemioloog Maimuna Majumder blijkt dat een veranderend weerpatroon in China alvast geen invloed heeft gehad op de verspreiding van het virus. Er blijkt geen correlatie te zijn tussen de vochtigheidsgraad en de besmettelijkheid van Covid-19.
Blijkt dit virus toch een seizoensvirus te zijn, dan moeten we ook niet meteen op tafel gaan dansen. Het zou dan wel eens kunnen dat we in het winterseizoen 20/21 de échte uitbraak zien. Net zoals de griep, zal dit virus een te duchten seizoensvirus worden met een mogelijk hoger sterftepercentage dan griep. Als je weet dat de griep elke jaar wereldwijd tot 250.000 tot 500.000 doden eist, is dit geen ongevaarlijke situatie.
Scenario 5: het virus wordt voorgoed van de planeet uitgeroeid door een vaccin
Dit is een scenario op langere termijn. Vaccins en antivirale middelen worden momenteel aan een recordtempo onderzocht. Onderzoekers van de KU Leuven starten binnenkort met het testen van de 18.500 stoffen uit actieve bestanddelen van bestaande geneesmiddelen om na te gaan of er een stof inzit die het coronavirus afremt. De stoffen zijn afkomstig van een labo uit Californië en worden met financiële hulp van de Bill Gates Foundation naar Leuven gevoerd. Ook 3.500 andere stoffen van de Leuvense organisatie CD3 (Center for Drugs Design & Development) zullen worden getest.
Daarnaast werd in het lab van de KU Leuven recent een prototype van een vaccin ontwikkeld dat momenteel getest wordt bij muizen. Als dit effectief blijkt, zal het na toelating van de overheid getest worden bij mensen. Als alles meezit zal het vaccin ten vroegste in het najaar van 2021 breed kunnen worden verdeeld.
Up-to-date overzicht: alles wat u moet weten over de coronacrisis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
