Wonderjaren

Pam van der Veen & Albert Wiglema

Hoe technologie in de jaren tachtig en negentig ons dagelijks leven veranderde

Ambo Anthos, Amsterdam 2017

277 blz., ? 20 ISBN 978 90 263 3975 2

Eind 2017 was de berichtendienst SMS een kwarteeuw oud. Nieuwe (computer)technologieën uit de jaren 1980 en 1990 waren baanbrekers voor wat we nu zonder nadenken gebruiken. Die nieuwe digitale technologieën hebben hun impact gehad op mensen en het infrastructuurlandschap. De praatpalen langs de autosnelwegen en de telefooncellen werden verwijderd omdat bijna iedereen een mobiele telefoon heeft. Zendmasten kwamen in de plaats. Toch is er nostalgie: platenspelers zijn terug in, hightech weliswaar, verpakt in een retrolook. En het oude vakantiefotoalbum is ook terug van weggeweest. Alleen zijn het nu (bijgewerkte) digitale foto’s die via de computer naar een verwerkingsbedrijf gestuurd worden. Het album – een glanzend boek – wordt kanten-klaar in een winkel of per koerier geleverd. Als het moet, kunnen er met de print-on-demandtechnologie extra exemplaren van gemaakt worden.

Dat is alleen maar mogelijk dankzij de digitale revolutie. De opkomst van de personal computer en de nieuwe gebruiksmogelijkheden zoals telebankieren, gps, spotify en games worden hier in herinnering gebracht. Gelukkig is de surfsnelheid nu veel sneller dan in die pioniersjaren. Internet is een wonderlijke wereld, en de ontwikkeling ervan in de laatste dertig jaar wordt hier mooi beschreven in een vlotte maar onkritische kroniekvorm. Daarbij wordt veel gebruik gemaakt van de NOS-nieuwsberichtgeving als moment dat Nederland (en de rest van Europa) voor het eerst nieuwigheden die we nu dagelijks gebruiken, leerde kennen. Chriet Titulaer kan tevreden zijn, zijn televisieseries en de door hem geïnspireerde huizen van de toekomst in Rosmalen (1989) en Vilvoorde (1995) waren sensibiliseringsprojecten waarvan het eindpunt nog niet in zicht is en de uiteindelijke impact pas nu duidelijk begint te worden. Dit historische herinneringsbaken op papier helpt daarbij.