… vijftig jaar geleden: 21 mei 1969 Maagdenhuisbezetting…

De politie voert Maagdenhuisbezetters af naar bussen, 21 mei 1969. (Foto Joost Evers, Anefo/Nationaal Archief)

Een met gummiknuppels bewapende politiemacht dringt het monumentale Maagdenhuis aan het Amsterdamse Spui binnen om honderden studenten en jongeren, die dit bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam (UvA) hadden bezet, eruit te slepen. Ze hadden een compromis van burgemeester Yvo Samkalden verworpen en nu had die er genoeg van. De studenten eisten meebeslissingsrecht en openbaarmaking van alle universitaire beleidstukken.

De actie begon op maandag 12 mei toen studenten van de actiegroep ‘De loze kreet’ de kamer van rector magnificus prof.mr. A. Belinfante enkele uren bezetten uit protest tegen diens uitspraak dat de roep om meer inspraak een loze kreet was. Vier dagen later echter drongen vijf studenten via het dak van een aangrenzende pand het Maagdenhuis binnen, overrompelden de vier bewakers en openden de voordeur voor de inmiddels honderden studenten en jongeren, die zich solidair hadden verklaard. Er werd een rode vlag uitgestoken en een communiqué uitgevaardigd met de mededeling dat de UvA voortaan de Ferdinand Domela Nieuwenhuis Universiteit heette, vernoemd naar een van de belangrijkste voormannen van de socialistische beweging in Nederland eind 19de eeuw. Na vijf dagen was voor het gezag de maat vol. Rector Belinfante posteerde zich met een megafoon voor het gebouw om de studenten op te roepen zich over te geven, hetgeen een massaal gezongen ‘We gaan nog niet naar huis’ ontlokte. Enkele uren later was het Maagdenhuis schoongeveegd. Van de ruim 600 aangehouden bezetters bleek een derde geen student.

Ondanks de korte duur van de actie staat de Maagdenhuisbezetting in het Nederlandse collectieve geheugen gegrift als het symbool van het verzet onder met name de jongeren tegen de vermolmde elite in de jaren zestig. Ruim een jaar later werd de Wet op de Universitaire Besluitvorming aangenomen, met de regeling van universiteits- en faculteitsraden en de rechten van personeel en studenten daarin.

Partner Content