Humanae Vitae

…50 jaar geleden, 25 juli 1968

Paus Paulus VI vaardigt de encycliek Humanae Vitae uit. Tegen de verwachting van vele katholieken in houdt hij daarin vast aan de traditionele rooms-katholieke moraaltheologie die het gebruik van voorbehoedsmiddelen in het huwelijk afwijst. God immers heeft het huwelijk zodanig ingericht dat seksuele gemeenschap enerzijds de huwelijksliefde en eenheid bevestigt en versterkt, anderzijds het doorgeven van menselijk leven mogelijk maakt. Het opzettelijk scheiden van beide betekenissen door middel van contraceptie is derhalve het eigenmachtig belemmeren van Gods scheppingsplan. Opmerkelijk is dat het standpunt van de paus afwijkt van het advies van de door zijn voorganger paus Johannes XXIII in 1963 ingestelde commissie die moest onderzoeken hoe de kerk moest reageren op de anticonceptiepil die in die jaren in veel landen beschikbaar kwam. De overgrote meerderheid van deze commissie vond namelijk het gebruik van de pil toelaatbaar.

In België, waar de pil sinds 1961 beschikbaar is, distantieert het episcopaat zich van de encycliek met uitzondering van monseigneur Leonce-Albert van Peteghem, op 28 mei 1964 door Paulus VI tot bisschop van Gent benoemd. Ook in Nederland zijn de reacties overwegend negatief, te meer omdat in maart 1963, één jaar na de introductie van de pil, bisschop Bekkers van Den Bosch in het actualiteitenprogramma Brandpunt het gebruik van de pil impliciet had goedgekeurd; ‘Alleen gehuwden mogen beslissen wat de grootte van hun gezin mag zijn. De priester, de arts of wie zij ook raadplegen moeten zich daarvan bewust zijn en als zij adviezen geven, zullen deze adviezen nooit dwingend zijn.’ Anders gezegd, wat zich in de echtelijke slaapkamer afspeelt is een zaak der gehuwden, niet van de kerk.