Het matriarchaat Breekijzer tegen de maffia

De Calabrische vrouw met wie het allemaal begon: Lea Garofalo. Zij moest haar biecht overigens wel met de dood bekopen. Zij werd boegbeeld in de strijd tegen de maffia: vedo, sento, parlo ('ik zie, ik hoor, ik spreek').

Het lijkt dat de uitgever er zelf ook niet uit kwam: is de ‘Ndrangheta werkelijk ’s werelds machtigste misdaadorganisatie of is de iets meer bescheiden benaming maffiaorganisatie beter op zijn plaats? Daarom prijkt de ronkende eerste karakterisering op de omslag van het boek en op de titelpagina in het boek zelf is voor de tweede naam gekozen. Voor beide namen, zo blijkt uit het met vaart geschreven boek, valt het nodige te zeggen.

Perry meldt dat de ‘Ndrangheta in ongeveer vijftig landen actief is, dat ze ongeveer driekwart van de handel in heroïne en cocaïne in Europa in handen heeft, dat ze een spil is in de wapenhandel en dat ze de kas van de Italiaanse staat en de Europese Unie voor nog eens tientallen miljarden euro’s lichter maakt. En dan blijft het kruimelwerk nog onvermeld: in de loop der jaren is in alle stilte in de vorm van pizzo (beschermingsgeld) winkeliers, restauranthouders en ijsmakers vermoedelijk ook nog eens enkele miljarden afhandig gemaakt.

Dit alles speelt zich af in de heuvels en valleien van Calabrië, de ‘voet’ van de Italiaanse laars. De ‘Ndrangheta is de Calabrische variant van de maffia. Lange tijd stond de ‘Ndrangheta in de schaduw van de Napolitaanse Camorra en de Siciliaanse Cosa Nostra. Maar dat is, zo is de overtuiging van Italiaanse justitie, al een paar decennia verleden tijd. Ruim honderd families runnen een misdaadimperium met een jaarlijkse omzet van twee keer het jaarresultaat van Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Ferrari en Maserati samen.

Het matriarchaat Breekijzer tegen de maffia

Justitie stond lange tijd machteloos: de verwevenheid van de onderwereld met de bovenwereld was enorm. In elke geleding in de Calabrische samenleving zaten rotte appels waardoor een effectieve bestrijding van de ‘Ndrangheta bij voorbaat kansloos was. Uit angst voor represailles was de medewerking van de bevolking gering. Van de staat kon zij weinig heil verwachten. En dan was er natuurlijk nog de omertà, de legendarische zwijgen geheimhoudingsplicht.

Enkele moedige officieren van justitie én een drietal pentiti (spijtoptanten) hebben met het doorbreken van deze erecode een wig gedreven in de ogenschijnlijke onaantastbaarheid van de ‘Ndrangheta. Het misdaadsyndicaat blijkt een achilleshiel te hebben: moeders die hun jonge opgroeiende kinderen een andere toekomst willen bieden dan een vroege gang naar het kerkhof. Openbaar aanklager Alessandra Cerreti wist enkele van deze moeders uit het milieu los te weken. Op basis van een karrevracht aan belastende verklaringen werden een paar clans van de ‘Ndrangheta volledig uitgeschakeld; zelfs een tachtigjarige grootmoeder verdween voor twintig maanden achter de tralies. Een druppel op een gloeiende plaat? Vechten tegen de bierkaai? Alex Perry vindt van niet: de maffia verliest – mede dankzij moedige vrouwen – in snel tempo haar ‘Robin Hood-imago’. Met een verfilming, in de geest van de Godfather-trilogie, zou in ieder geval de publieke opinie een beslissend zetje kunnen krijgen. Het scenario ligt er.

Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2018. 352 blz., ? 19,99 ISBN 978 90468 23699

Alex Perry
Alex Perry

Maffiamoeders

Moedige vrouwen en hun strijd tegen de machtigste maffiaorganisatie.

Partner Content