Globe van Da Vinci?

Indien de intuïtie van Stefaan Missine juist is, dan heeft hij een unieke vondst gedaan. Te vergelijken met de ontdekking van de steen van Rosetta of de Dode Zee-rollen, zo schrijft hij met enige bombarie in zijn recente boek.

Missine, een Belgische econoom van opleiding met een passie voor cartografie, kocht in 2012 in Londen een struisvogelei van elf centimeter doorsnede. Het bestaat uit twee helften van twee verschillende eieren met daarop een wereldbol gegraveerd. Zuid-Amerika is duidelijk herkenbaar en heet Mundus Novus zoals Amerigo Vespucci het continent in 1503 nog noemde. Ten noorden daarvan zijn twee eilanden bij naam vermeld. Isabel en Spagnolia lijken goed op de twee eilanden La Isabela en Hispaniola waar Columbus voet aan land zette. Eén eiland zonder naam verwijst naar Newfoundland dat de Portugees Corte-Real in 1501 ontdekte.

Onderzoek van de dichtheid van de eierschaal en van de gravuretechnieken wees uit dat het ei vermoedelijk omstreeks 1504 werd bewerkt. Missine heeft evenwel kosten noch moeite gespaard en een reeks experts geraadpleegd om te bewijzen dat de globe zowaar van de hand van Leonardo Da Vinci zelf is. Die laatste werkte toen in Florence, de bruisende renaissancestad waar de nieuwe geografische kennis druk circuleerde en nieuwe graveertechnieken zich verspreidden. Tot zijn kennissenkring behoorde een adellijke familie uit Padua, de enige plaats in Europa waar struisvogels werden gehouden. De maker was met zekerheid linkshandig zoals Da Vinci en gebruikte ook het omgekeerde perspectief. Veel details doen denken aan elementen uit de schetsboeken van Da Vinci. Meest doorslaggevend is allicht het argument dat de gebruikte projectie op het ei exact overeenstemt met de berekeningen die Da Vinci gemaakt heeft van de omtrek van het aardoppervlakte.

Het onderzoek heeft ook geleerd dat het ei hoogstwaarschijnlijk gediend heeft als ontwerp en voorbeeld voor de koperen wereldbol van Hunt-Lennox uit 1510, bewaard in New York. Indien de globe daadwerkelijk aan Da Vinci kan toegeschreven worden, dan is Missine volgend jaar een druk gevraagd (en gefortuneerd) man wanneer de vijfhonderdste sterfdatum van een van de grootste genieën herdacht wordt. Indien niet, blijft het struisvogelei een fascinerend object met een onwaarschijnlijke rijkdom aan details op een schaal van 1:80.000.