Marcel Schoeters
Toeristische gids voor kust, havens en waterlopen
Lannoo, Tielt 2017
280 blz., ? 24,99 ISBN 978 94 014 1394 7
Vlaanderen kan niet aan de maritieme traditie van Nederland tippen. Toch is langsheen de IJzer, de Leie, de Schelde, hun bijrivieren en de verschillende kanalen nog veel erfgoed te vinden. Dat erfgoedverhaal kreeg na 1973 een belangrijke knauw. Enerzijds doordat tanende watergebonden nijverheden als scheepswerven en wissenverwerking (mandenvlechterij) een na een verdwenen. Anderzijds omdat pittoreske inhammen en geulen, waar kaairesten stille getuigen waren van de vroegere bedrijvigheid, door de grootschalige dijkwerken van het Sigmaplan als een potentieel doorbraakpunt onder of achter nieuwe dijken terecht kwamen. Gelukkig hebben die nieuwe dijken er samen met een verbeterde waterkwaliteit voor gezorgd dat recreatief toerisme aan de waterboorden een geweldige boost kent en dat dichtgegooide rivier- en kanaalarmen in stedelijke centra opnieuw opengemaakt worden.
Sinds de jaren 1950 wordt het varen op de Vlaamse waterwegen in toeristische publicaties beschreven, veelal vooral met aandacht voor technische vaarinformatie. Dit is de eerste gids die alleen het erfgoed dat langs rivieren kanaaloevers te spotten valt, centraal stelt. Naast een overzicht van de 1.200 kilometer Vlaamse vaarwegen geeft deze gids ook erfgoedsporen aan langs waterpartijen waar boten al enige tijd geen verbinding naar andere waterwegen meer vinden, zoals de kreken langs de Nederlands-Vlaamse grens. Het gaat ook veel ruimer dan zuiver vaargebonden erfgoed. Bezienswaardigheden die geen direct verband hebben met erfgoed op de rivieroevers zoals stedelijke rioolmusea en kastelen worden vermeld. Het toeristische aspect is overduidelijk aanwezig met talrijke kaartjes die de lezer moeten aanporren om per fiets (via fietsknooppunten) of te voet (in de stadscentra) die erfgoedsporen, musea en culinaire stopplaatsen te ontdekken. Mobiel erfgoed herontdekken, goed voor de gezondheid.
