Feiten verdraaien

Een munt met de valse voorstelling van een nederige Parth.

Wie zich verbaast over Trumps alternative facts, kan zich vergapen aan de grootmeester in zulke feitengoochelarij, keizer Augustus. In 19 v.Chr. haalde hij een huzarenstukje uit door een kleine 35 jaar oude schandvlek weg te poetsen. Generaal Crassus werd toen door de Parthen in de Slag bij Carrhae vernietigend verslagen. Traumatisch was het kwijtraken van de aquila, de veldtekens, de standaard met de adelaar. Pogingen van Julius Caesar en Marcus Antonius om deze terug te halen, liepen op niets uit. Keizer Augustus slaagde wel waar zijn illustere voorgangers faalden. En dat mocht, nee: moest iedereen weten. Hij liet speciale munten slaan met daarop een knielende Parth die nederig de veldtekens aanbood. In Rome liet hij een boog bouwen om de herinnering aan deze heldendaad levend te houden. En op het standbeeld van hem dat bekend is als de Augustus Prima Porta, is midden op de borstplaat een Parth afgebeeld die de aquila aan de Romeinen overhandigt.

Maar had Augustus de Parthen daadwerkelijk hiertoe gedwongen? Dr. Saskia Stevens, docent aan de Universiteit Utrecht, kwam onlangs met een opmerkelijke nuancering. Het terughalen van de veldtekens was de vrucht van geduldig diplomatiek overleg. Zij haalde een contemporaine bron aan waarin melding gemaakt werd van een ontmoeting tussen de twee machtigste heersers van dat moment. Op neutraal terrein – een eiland in het midden van grensrivier de Eufraat – kwamen ze tot een akkoord op basis van de erkenning van elkaars wederzijdse macht. Maar, zo stelt Stevens, gelukkig voor Augustus waren er in zijn tijd nog geen factcheckers die zijn ‘militaire’ overwinning konden ontmaskeren als fake news.

Partner Content