Achter de muur

De multimediale tentoonstelling The Pink Floyd Exhibition: Their Mortal Remains biedt een bijzondere inkijk in het gesloten pantheon der rocksterren. Drummer Nick Mason bij de presentatie in Dortmund: ‘This band was famous for not getting on, this exhibition is about collaboration.’

Een brief van oprichter Syd Barret aan vriendin Jenny over de eerste tourbus, een paar aarzelende schetsen van komende shows, enkele met de hand uitgeschreven songteksten: het zijn de terloopse vodjes die het bestaan van een van de populairste rockbands enigszins inzichtelijk maken. Zoiets helpt, want Pink Floyd was een band van weinig woorden.

De tentoonstelling is opgebouwd als een labyrint, waarin de geest van de excentrieke Barret aanvankelijk nog rondwaart. Zo waan je je weer in de roemruchte sixties, ook al werd de ontspoorde Barrett al in 1968 ontslagen.

Je kunt al die blouses, gemerkte drumstokjes en contracteisen gemakkelijk afdoen als prullaria, maar het verveelt nooit. Logisch ook dat alle platen vanaf The Dark Side of the Moon (1973) afzonderlijke zalen krijgen. Ze gingen miljoenen keren over de toonbank en werden door hun vaak innovatieve muziek en spectaculaire hoesontwerpen niet zelden klassiekers. Maar met het toenemende succes wordt de inhoud van de expositie wel minder frivool.

De zaal vol geluidsapparatuur is de machinekamer van de band, waar de echo’s en loops werden bedacht – bijvoorbeeld op de ‘Binson Echorec PE 603-TU’ of de ‘The Workmate’-gitaar van David Gilmour. Hoe interessant ook, veelzeggender zijn de spaarzame foto’s in een aftandse kleedkamer of rommelige studio. Ze maken van geïdealiseerde rocksterren even gewone mensen.

Het is dan ook een omissie dat het polaroid fotootje van de afgetakelde Syd Barret bijna is weggemoffeld. Barrett liep tijdens de opnames van Whish you were here (1975) de studio binnen, maar werd niet herkend. In zijn eenvoud is het een monumentje voor de slachtoffers van de keiharde rockindustrie. Nu is ‘slachtoffers’ een zwaar woord, maar zware woorden passen wel bij Pink Floyd. Hun verhaal is er ook een van groot, groter en grootst, zeker na het nogal bombastische The Wall. De gigantische logistieke cijfers en bezoekersaantallen van de laatste Division Bell-tour (‘5.5 million people in 68 cities’) spreken boekdelen.

Toch is die overtreffende trap ook het interessante van deze expositie. Their Mortal Remains is het verhaal van een leven. Dat begon klein, maar kende zijn gelijke niet. Ook rock is vergankelijk, zo blijkt. Het is dan ook bijna niet te geloven dat Pink Floyd inmiddels geschiedenis is geworden.