Bij de uitreiking van zijn eredoctoraat aan de VUB selecteert GAL – nom de plume van Gerard Alsteens – 10 werken uit zijn oeuvre.
Een van de hardste tekeningen die Gal ooit maakte: CVP-politici Wilfried Martens en Leo Tindemans staan er op als de — hun broek nog dichtknopende — verkrachters van België. ‘Die tekening ging over de Amerikaanse kernraketten die zij naar België hadden gehaald, ook al waren er 400.000 mensen daartegen op straat gekomen — de grootste betoging ooit in ons land — en was 70 procent van de Belgen ertegen. Wie dat naast zich neerlegt, verkracht toch, metaforisch gesproken, de democratie?’
Een zeldzaam zelfportret, uit midden jaren 1960. ‘De mensen die je ziet, zijn wat ik “negatieve machten” noem. Mensen die anderen mensen pijn doen, en dus ook mij: Mobutu, Franco, …” Waarom tekende hij zo weinig zelfportretten? Hij glimlacht: ‘Ik teken de wereld, niet míjn wereld.’
Een schets uit de beginjaren, gemaakt begin 1970 voor De Nieuwe. ‘Mijn vroege werk, dat vlug en spontaan was, apprecieer ik nog altijd meer dan het meest uitgewerkte, wat ik vandaag doe.’ Deze schets is op de voorpagina van De Nieuwe beland. ‘De schets vond ik beter dan de eigenlijke tekening. (lacht)’
De vrouwen breken door in de politiek, tekent Gal: Laurette Onkelinx, Paula D’Hondt, Magda Aelvoet, Miet Smet, … ‘Ik ben zeker een feminist, ja. Ik heb altijd getekend over de vrouwenzaak.’
‘Een van de moedigste prenten uit de geschiedenis van de Vlaamse pers,’ zo schrijft Karel Anthierens in ‘Gal: 50 jaar op het scherp van de snee’ (2010). Gal hertekende de beroemde foto uit het getto van Warschau (1942) waarop een joods jongentje staat dat afgevoerd wordt door de wehrmacht naar het concentratiekamp Treblinka. Gal geeft het kind een keffiyeh, de iconische zwart-wit geblokte Palestijnse sjaal. We schrijven 1982, het jaar van de bloedbaden in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila – die werden gepleegd met medeweten van het Israëlische leger. Gal vervangt de gezichten van wehrmacht-soldaten door die van de Israëlische premier Menachem Begin (rechts vooraan) en de Amerikaanse president Ronald Reagan (rechts achteraan). ‘Begin was net zo’n havik als Benjamin Netanyahu vandaag,’ zegt Gal. ‘Voor joden is dit een hard beeld, dat begrijp ik. Ik draai de wereld om. Maar dit gaat niet over joden, dit gaat over het beleid van de toenmalige Israëlische regering.’
Een grafische parel, deze Michael Gorbatsjov. ‘Met hem kwam bij ons de hoop dat hij het communisme zou ontdoen van al het lelijke dat er was ingeslopen. Bij ons kreeg hij lof voor zijn pogingen daartoe, maar in Rusland was hij absoluut niet populair.’ De droom van de openheid (‘glasnost’) en hervormingen (‘perestrojka’) vervliegt.
Bij de dood van koning Boudewijn tekent Gal hem als bezorgde engel, kijkend naar zijn België. ‘Dit is de tekening waar ik het meeste reacties op kreeg. Nochtans staat Boudewijn hier niet slecht op, vind ik. Wel menselijk. Misschien té. En dat meteen na zijn dood, toen duizenden naar het paleis trokken. Ze wilden hem meteen heilig verklaren.’
Gal toonde deze tekening van Vlaams Blok-kopstukken Filip Dewinter (‘de Turk’) en Gerolf Annemans (‘de Marokkaan’) op een tentoonstelling in het Vlaams parlement. ‘Zij verlieten het halfrond nadat ik hen “gespuis” had genoemd.’
‘Deze tekening staat ook in het boekje dat ik maakte samen met Hugo Claus, “Een weerzinwekkend bezoek”. Dat kwam uit op slechts 20 exemplaren.’ Het is een typische Gal: zelfs wanneer hij een paus tekent, is the devil in the detail…
Een tekening over de Apartheid mag niet ontbreken in een selectie van Gal. ‘Ik heb er verschillende gemaakt voor de internationale vakbondbeweging. Die verspreidde ze internationaal op affiches in het Duits, Engels, Frans, … Ze hebben impact gehad die tekeningen.’ Gal tekende veel affiches, maar ook boekomslagen en postzegels.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier