Factcheck: Nee, niet al deze bloederige foto’s tonen slachting bij Offerfeest

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een collage van bloederige foto’s is 1,7 miljoen keer bekeken op Facebook. Het zou gaan over foto’s van een Offerfeest. Twee foto’s zijn te linken aan dat islamitische feest in Pakistan en Egypte. Een derde foto heeft er echter niets mee te maken. Waarschuwing: deze factcheck bevat harde beelden.

Op 30 juni plaatst een Vlaamse man een fotocollage op Facebook met als bijschrift ‘Offerfeest’. We zien drie foto’s met veel bloed. Het bericht wordt 232 keer gedeeld en wordt 1,7 miljoen keer bekeken.

Op de post komen reacties die de beelden linken aan moslims in Europa.

We zoeken naar de oorsprong van de drie foto’s. Tonen ze inderdaad een Offerfeest? We knippen de fotocollage in drie stukken om de beelden apart te onderzoeken.

Foto 1: Koeien slachten in Pakistan

We laden het bovenste stuk op in Google Images. Zo komen we uit bij twee artikels van Pakistaanse media uit 2016. De foto die we onderzoeken (links) blijkt een bijgesneden versie van de foto bij de Pakistaanse artikels (rechts).

De Engelstalige artikelen op de Pakistaanse nieuwssites Pakistan Point en Urdu Point gaan over het verwijderen van slachtafval na het Offerfeest. Als we de Pakistaanse foto ingeven in de zoeksite Yandex komen we uit bij een foto die The Guardian publiceerde in 2011 in een beeldenreeks over het Offerfeest wereldwijd. We leggen de foto van de twee Pakistaanse sites (links) en die van The Guardian (rechts) naast elkaar.

De foto’s blijken genomen op dezelfde locatie (dat zien we aan de elementen die we op bovenstaande foto’s hebben aangeduid). Volgens The Guardian gaat het over een islamitische school in de Pakistaanse stad Lahore. Op Google Maps vinden we een foto (rechts) die genomen is op diezelfde locatie.

Het gaat inderdaad over een islamschool of madrassa in Lahore, meer bepaald die van Jamia Naeemia. We vinden meer foto’s van koeien die daar geslacht worden op de stockfotosite Alamy. In de bijschriften wordt telkens verwezen naar het Offerfeest. Het gaat over foto’s van verschillende jaren.

De foto die we onderzoeken is gemaakt in Jamia Naeemia in Lahore en is gelinkt aan het Offerfeest. Omdat er van verschillende jaren vergelijkbare foto’s zijn, valt niet te achterhalen wanneer de foto juist is genomen. Vermits we de foto terugvinden in artikels uit 2016 dateert de foto wellicht van dat jaar of vroeger.

Foto 2: Verontwaardiging in Egypte

De tweede foto die we onderzoeken toont een man en een kind met bloed op het aangezicht. Wanneer we die foto uploaden in Google Images, komen we uit bij twee Indiase factchecks.

Volgens die factchecks circuleerde de foto in 2017 op Indiase sociale media. Verkeerdelijk werd geopperd dat het over een Indiase man zou gaan. De factcheckers kwamen erachter dat de foto afkomstig is van de Egyptische leraar Mohamed El Askary. Het bloed zou van een lam zijn dat geslacht werd voor het Offerfeest.

De foto met zijn dochter veroorzaakte ophef in Egypte. Volgens een artikel van Al Arabiya uit 2016 werd de ‘gruwelijke foto’ om die reden verwijderd door de man in kwestie. Hoewel de originele foto niet meer te vinden is, ging het beeld wel een eigen leven leiden op het internet.

De foto duikt vaker op in combinatie met de eerste foto. Zoals in deze tweet uit India.

https://twitter.com/mvmeet/status/777049719168049154Mahesh Vikram Hegdehttps://twitter.com/mvmeet

In Second day of Eid al adha.
Kill an animal for your God.

Then smear the blood on your child

NOT BARBARIC AT ALL pic.twitter.com/DziEva5QCn

— Mahesh Vikram Hegde (@mvmeet) September 17, 2016

Op de Amerikaanse beeldsite Imgur komen we de de twee foto’s ook samen tegen met de tekst: ‘de islam moet uitgeroeid worden van de aarde’.

Foto 3: Zelfkastijding in Irak

In de fotocollage die op sociale media in ons land circuleert, is er nog een derde foto. Hierop zien we een man met een compleet met bloed bedekt gezicht. We uploaden die foto op de Russische zoekmachine Yandex.

Zo komen we uit bij de originele foto op de site Getty Images. De foto dateert van 2 maart 2004 en is genomen in het Iraakse Karbala. We zien een ritueel van zelfkastijding ter herdenking van de dood van Ali Hussein, een kleinzoon van de profeet Mohammed, bij de slag om Karbala in 680.

De foto werd gemaakt door de Italiaanse fotograaf Marco Di Lauro, die op zijn site nog een foto heeft staan van die herdenking. ‘In een processie verwonden mannen zichzelf met zwaarden’, aldus de fotograaf. ‘Het feest werd ontsierd door de dood van minstens 143 mensen door zelfmoordterroristen en explosieven. De heiligste dag op de sjiitische kalender werd zo ook de bloedigste sinds het einde van de oorlog’. Die dag vielen in Irak inderdaad minstens 143 doden te betreuren lezen we bij The Guardian en CNN.

Met het Offerfeest heeft deze derde foto niets te maken.