Factcheck: nee, deze Britse krant toont niet de ‘echte’ cijfers van vaccinatieschade
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Een video die circuleert op Facebook zou het reële aantal schadegevallen en doden ten gevolge van de covidvaccins in Groot-Brittannië, Europa en de Verenigde Staten laten zien. Dat klopt niet. Alle cijfers in de video komen uit monitoringsystemen waar mensen bijwerkingen van vaccinaties en geneesmiddelen kunnen melden. Zo’n melding betekent echter nog geen oorzakelijk verband met de vaccinatie.
Op 30 oktober post de Nederlandse Facebookpagina ‘Onafhankelijke Pers Nederland’ een TikTok-filmpje waarin de ‘echte data’ van de vaccinatieschade, veroorzaakt door de vaccins, te lezen zouden zijn. ‘Een krant uit Groot Brittannië met de echte data’, kopt de video.
In de video zien we hoe een vrouw door The Cheltenham Post bladert, terwijl ze zegt dat de cijfers het aantal vaccinatieschadegevallen en -doden tonen voor Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Europa. ‘Je moet echt wel gaan nadenken voor je start met boosters en zo want dit is echt niet goed’ stelt de vrouw.
Voor Groot-Brittannië zou het gaan om 1.196.813 miljoen schadegevallen en 1645 doden, in de Verenigde Staten om 3.146.961 schadegevallen en 14.506 doden en in Europa om 2.292.967 schadegevallen en 24.528 doden. ‘Dat zullen ze in Nederland niet vermelden!’ reageert een Facebookgebruiker.
De video blijkt afkomstig van het TikTok-profiel @fabiomari0. Als we op zoek gaan naar dat profiel, blijkt het verwijderd te zijn. We vinden we enkel een gearchiveerde versie van de pagina terug.
Op Twitter vinden we ook nog een andere video terug, waarin we dezelfde krant zien.
De man die de tweet verstuurde, vermeldt dat de video afkomstig is van Lawyers of Light. Dat is een Telegramgroep die antivaccinatienieuws verspreidt. De tweet dateert van 24 september. Ondertussen werd het Twitteraccount opgeschort.
Als we ‘The Cheltenham Post‘ googelen zien we dat het niet om een nationale Britse krant gaat, maar om een gratis krant die in de Britse stad Cheltenham wordt verdeeld.
Data afkomstig uit het Yellow Card-systeem
Welke data krijgen we nu te zien?
De data in de video komen uit het Britse Yellow Card-systeem. In de video zien we dat het om data gaat die verzameld zijn tussen 9 december 2020 en 8 september 2021.
Het Yellow Card-systeem is een meldingssysteem van de MHRA, het Britse overheidsagentschap dat toeziet op de veiligheid van medicijnen en gezondheidsproducten. Burgers kunnen op de website melding maken van bijwerkingen van medicatie en vaccinaties. De MHRA vermeldt zelf expliciet op de website (zie fragment hieronder) dat ‘het erg belangrijk is om te onthouden dat een Yellow Card rapport niet betekent dat het vaccin de reactie of bijwerking heeft veroorzaakt’.
We lezen ook dat ‘veel bijwerkingen die gemeld worden op Yellow Card geen verband houden met het vaccin of geneesmiddel’ en dat het vaak toevallig is dat beide op hetzelfde moment plaatsvonden. Alle meldingen worden wel gemonitord, zo schrijft het MHRA, en ‘als het blijkt dat sommige bijwerkingen veelvuldig voorkomen, dan wordt dat onderzocht’. De cijfers tonen dus niet noodzakelijk alle vaccinatieschade en – doden.
De Amerikaanse cijfers in de video komen uit het VAERS-systeem, de Europese uit adrreports. Dat staat ook vermeld onder het artikel in The Cheltenham Post. Die systemen werken volgens hetzelfde principe als het Yellow Card-systeem. Mensen kunnen er melding maken van mogelijke bijwerkingen van vaccinaties en geneesmiddelen, maar dat betekent niet dat er een oorzakelijk verband bestaat. Dat wordt op beide websites expliciet vermeld.
Conclusie
In een TikTok-filmpje dat ook op Twitter en Facebook wordt gedeeld, zou te zien zijn hoeveel personen last hebben van bijwerkingen na een coronavaccinatie, of eraan overleden zijn. De cijfers werden gepubliceerd in de Britse lokale krant The Cheltenham Post en zijn afkomstig uit het Britse Yellow-Card-systeem. Daarin kunnen mensen en zorgverleners melding maken van mogelijke bijwerkingen. Dat betekent echter niet dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de vaccinatie en de bijwerking. We beoordelen de post dan ook als onwaar.
Bronnen
Gearchiveerde Facebookpost (30 oktober 2021)
Gearchiveerde website The Cheltenham Post
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be
Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.
U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.
Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.
Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.
