Factcheck: nee, België zal tegen 2040 geen 540.000 werknemers tekort hebben

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘In 2030 zal België 540.000 werknemers tekort hebben.’ Dat lazen we in Humo. Maar die cijfers kloppen niet.

In een dubbelinterview met Herman De Croo in Humo verklaart oud-eurocommissaris Louis Michel (MR) dat België tegen 2040 540.000 werknemers tekort zal hebben. Waar hij die cijfers vandaan heeft, vermeldt hij niet. We nemen contact op met Michel, die ons onmiddellijk corrigeert en zegt dat de cijfers gelden voor 2030 en niet voor 2040, zoals in het interview valt te lezen. De cijfers zelf heeft hij van werkgeversorganisatie Agoria.

Agoria bezorgt ons de studie Digitalisering en de Belgische arbeidsmarkt die de organisatie in 2018 uitvoerde in samenwerking met de regionale arbeidsbemiddelingsdiensten VDAB (Vlaanderen), Forem (Wallonië) en Actiris (Brussel). In die studie wordt de impact van de digitalisering op het Belgische arbeidsbeleid geanalyseerd. De cijfers die Michel in het interview geeft, wijken af van degene die we terugvinden in het rapport. Daarin staat dat er zonder maatregelen tegen 2030 584.000 vacatures niet ingevuld zullen raken. Dat is zo’n 10 procent van de vacatures. In Vlaanderen zou het gaan over 12 procent, in Brussel over 12 procent en in Wallonië over 7 procent. De grootste oorzaken zijn volgens Agoria een structureel tekort aan werkenden en onvoldoende aangepaste competenties van werknemers.

Of het effectief zo’n vaart zal lopen, valt moeilijk te voorspellen. Dat zegt arbeidseconoom Stijn Baert (Universiteit Gent). ‘Ten eerste gaat het om projecties. We kunnen nooit weten welke schokken, in positieve of negatieve richting, de evolutie zullen beïnvloeden. Ten tweede gaat de voorspelling van het tekort uit van een gelijkblijvend beleid. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. De federale regering wil tegen 2030 naar een werkzaamheidsgraad van 80 procent. Volgens een voorspelling van de Hoge Raad van de Werkgelegenheid betekent dat dat er 660.000 extra mensen tussen de 20 en 64 jaar aan de slag moeten.’

Tegelijkertijd benadrukt Baert dat de projectie van Agoria in grote lijnen overeenkomt met de voorspelling van het recentste rapport van het Federaal Planbureau. ‘Agoria verwijst in simulaties naar 0,9 procent werkgelegenheidsgroei per jaar. Dat lijkt me realistisch aangezien we tussen 2016 en 2019 dezelfde groei hebben gekend. In zijn laatste schatting geeft het Federaal Planbureau tussen 2023 en 2026 een groei van 0,8 procent aan.’ Ook betwijfelt Baert of er op politiek vlak de komende jaren effectief veel zal bewegen. ‘In het regeerakkoord van de regering-De Croo zijn geen belangrijke arbeidsmarkthervormingen opgenomen. Ik schat de kans erg klein dat die met een ideologisch diverse regering en cours de route zullen afgeklopt worden.’

Ans De Vos, organisatiepsycholoog en professor aan de Antwerp Management School, is ook voorzichtig. ‘Niemand beschikt over een glazen bol. Het verhaal van de digitalisering is een erg gelaagd verhaal. Die evolutie is al enkele jaren aan de gang is en het probleem wordt nog altijd te weinig correct ingeschat. Toch geloof ik niet dat er plots een half miljoen jobs niet ingevuld zullen raken.’

De Vos benadrukt dat bijscholing van werknemers een cruciaal element is om een zwaar tekort te vermijden. ‘We moeten werknemers massaal op veranderende jobs voorbereiden en inzetten op herscholing en competentieverwerving. Het probleem is lange tijd genegeerd geweest maar op beleidsvlak zien we nu toch ook meer samenwerking tussen bijvoorbeeld het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen en het departement Werk. Ook binnen bedrijven moet er op een parallelle manier gekeken worden naar personeelsbeleid en innovatienoden.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.