Factcheck: ja, een vuurkorf produceert op vier uur evenveel fijnstof als autorit Brussel-Moskou en terug

© Steve Michiels

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Vier uur brandjestook in de tuin geeft dezelfde uitstoot van fijnstof als een autorit van Brussel naar Moskou en terug.’ Dat lazen we op VRT NWS. En het klopt.

Omdat we dit jaar niet binnenshuis nieuwjaarswensen kunnen uitwisselen, piekt de verkoop van vuurkorven. Maar die zijn zeer schadelijk voor het milieu én de volksgezondheid, aldus een opiniestuk op VRT NWS. ‘Vier uur brandjestook in de tuin geeft dezelfde uitstoot van fijnstof als een autorit van Brussel naar Moskou en terug, maar dan geconcentreerd in en om je tuin’, zo klinkt het. Als we contact opnemen met hoofdauteur David De Pue (ILVO), verwijst hij ons door naar de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).

Woordvoerder Katrien Smet bevestigt dat de cijfers door de VMM berekend werden. ‘We maken dat soort vergelijkingen om de uitstoot van fijnstof bevattelijk te maken: de vergelijking met een autorit naar Moskou zegt de meeste mensen meer dan een bepaalde hoeveelheid particulate matter (PM) per gigajoule (GJ), de wetenschappelijke benadering. Zo willen we de bevolking sensibiliseren: wanneer je hout opstookt, worden enorm veel schadelijke stoffen uitgestoten – behalve fijnstof ook dioxines en paks (polycyclische aromatische koolwaterstoffen, nvdr). Omdat hout een natuurproduct is, waarmee in Vlaanderen nog vaak verwarmd wordt, kunnen veel mensen dat moeilijk aanvaarden. Het lijkt logisch dat auto’s en industrie schadelijk zijn voor milieu en gezondheid, maar vuurkorven en open haarden zijn dat minstens evenzeer.’

Bij een vuurkorf blijft het fijnstof geconcentreerd rond één plek, en mensen staan er bovendien vlakbij.

Uiteraard werd voor de berekening gebruikgemaakt van gemiddelden, aldus Smet. ‘We baseerden ons op de gemiddelde fijnstofuitstoot (door de uitlaat, maar ook door de banden) van een gemiddelde Vlaamse personenwagen in 2017, zoals je kunt terugvinden in onze emissie-inventaris. Die komt op 0,021 gram PM2,5 (fijnstofdeeltjes die kleiner zijn dan 2,5 micrometer) per kilometer. Op basis van cijfers uit een studie van het Europese milieuagentschap konden we de vergelijking maken met de hoeveelheid fijnstof die een open haard uitstoot. Het gaat om 820 gram PM2,5 per GJ. Als je weet dat er per uur ongeveer 2 kilo hout wordt verbrand in een open haard, en dat er per kilo ongeveer 16 megajoule (MJ) energie wordt geproduceerd, kun je uitrekenen dat vier uur stoken gelijk is aan een uitstoot van 104,96 gram PM2,5. Deel dat door die 0,021 gram PM2,5 per kilometer, en je komt uit op net geen 5000 kilometer: ongeveer de afstand van Brussel naar Moskou en terug. We hebben geen officiële berekeningen op basis van een vuurkorf, maar die is zeker vergelijkbaar met een open haard. Wanneer er buiten veel wind of regen is, zal het fijnstof sneller verdwijnen. Maar dat zijn net de momenten waarop mensen géén vuurkorf zullen gebruiken.’

Onderzoeker Wouter Lefebvre (VITO), die gespecialiseerd is in de modellering van luchtkwaliteit, bevestigt de cijfers. ‘Meer nog: een auto die vrij gelijkmatig tegen 110 kilometer per uur op de autosnelweg rijdt, zal nog minder fijnstof uitstoten dan tijdens een gemiddelde rit met verschillende snelheden en wegtypes: gemiddeld 0,016 gram PM2,5 per kilometer. In dat geval kun je vier uur hout stoken zelfs gelijkstellen met 6312 kilometer autorijden. Maar het verschil is dat het fijnstof bij een vuurkorf geconcentreerd blijft rond één plek, en dat mensen er bovendien vlakbij staan.’

CONCLUSIE

Op basis van internationale en Vlaamse cijfers kunnen we besluiten dat vier uur hout opstoken inderdaad evenveel fijnstof produceert als een autorit van Brussel naar Moskou en terug. Knack beoordeelt de stelling daarom als waar.

BRONNEN

Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 6 januari 2021.

* Bijgewerkt op 13/01/2020 om 16:04, om bronvermeldingen en hyperlinks toe te voegen aan het artikel.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be

Factcheck: ja, een vuurkorf produceert op vier uur evenveel fijnstof als autorit Brussel-Moskou en terug
© RMG

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content