Von der Leyen: ‘Europa veel beter voorbereid op migratiecrisis dan in 2015’

Volgens de voorzitter van de Europese Commissie, de Duitse Ursula von der Leyen, is de Europese Unie wel degelijk veel beter voorbereid op een migratiecrisis dan in 2015 het geval was. Dat heeft ze maandag gezegd, tijdens een persconferentie naar aanleiding van de eerste 100 dagen van haar Commissie.

Migratie staat opnieuw bovenaan de politieke agenda, nu de Turkse president Recep Tayyip Erdogan verklaard heeft dat hij geen migranten meer tegenhoudt die naar Europa willen reizen. Griekenland houdt echter de Europese buitengrens gesloten, met chaos aan zijn grens met Turkije als gevolg.

Op haar persconferentie ontkende von der Leyen maandag dat de Europese Unie niet in staat is zo’n crisis het hoofd te bieden. ‘Wie vragen heeft bij de Europese capaciteit: we zijn veel beter voorbereid dan in 2015. Daarom kunnen we Griekenland nu ook al die hulp sturen’, verwees ze naar de honderden miljoenen euro’s aan Europees geld dat al vrijgemaakt werd om de Grieken te steunen bij de opvang van migranten van buiten de EU.

Vijf jaar geleden werd Europa met een instroom aan migranten geconfronteerd waarvan de politieke repercussies nog steeds voelbaar zijn. Anno 2020 heeft de EU haar zaakjes dus beter op orde, aldus von der Leyen. ‘Maar we zijn nog niet genoeg voorbereid’, vulde ze meteen aan. Daarom zal de Commissie na Pasen een nieuwe aanpak voor het Europese migratiebeleid voorstellen.

Erdogan in Brussel

Maandagavond ontvangt von der Leyen samen met Europese Raadsvoorzitter Charles Michel de Turkse president Erdogan in Brussel. De Commissievoorzitter noemt het ‘de heropstart van een dialoog’ die er uiteindelijk toe moet leiden dat de druk op de Grieks-Turkse grens wordt weggenomen en dat de migranten die aankomen het recht behouden om asiel aan te vragen. ‘De Europese buitengrenzen moeten worden beschermd, dat staat ook zo in de Europese wetgeving, én de fundamentele rechten moeten worden gevrijwaard. Die principes gaan hand in hand. Dat is precies de reden waarom we president Erdogan ontmoeten, waarom ik in voortdurend contact sta met de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis en waarom we een oplossing zoeken die ons terug moet brengen naar een wenselijke toestand.’

Erdogan wordt maandag om 18 uur in Brussel verwacht. Volgens von der Leyen zullen de gesprekken over meer gaan dan wat in het Europees-Turks akkoord van maart 2016 beschreven staat. In ruil voor het afremmen van de migratie naar Europa, kreeg Turkije dankzij dat akkoord uitzicht op 6 miljard euro Europees geld als steun bij de opvang van vele honderdduizenden migranten en vluchtelingen. Ook zou de visumplicht voor Turken opgeheven worden en zou de Europees-Turkse douane-unie worden gemoderniseerd. Maar beide partijen geven elkaar de schuld voor het feit dat de engagementen die werden aangegaan niet of slechts gedeeltelijk zijn nagekomen.

‘De algemene principes (van het akkoord, red.) zijn goed, maar natuurlijk gold dit akkoord slechts voor een beperkte tijd en moeten we nu praten over een grotere ‘scope’.’ Von der Leyen heeft het onder meer over steun aan de regio’s waar de migranten vandaan komen en over Syrië. Het creëren van een ‘humanitaire corridor’ of legale migratieroute is de ingeslagen weg waarop volgens haar verder moet worden gegaan.

Gevraagd naar berichten over de repressieve aanpak door de Griekse autoriteiten van migranten, zegt ze dat zulke beschuldigingen onderzocht moeten worden. ‘Het gebruik van excessief geweld is onaanvaardbaar.’

Opvangkampen

Behalve de crisis aan de grens tussen Griekenland en Turkije, wil von der Leyen ook de catastrofale toestand aanpakken waarin veel migranten zich bevinden in opvangkampen op de Griekse eilanden. De druk op die eilanden moet dringend weggenomen worden door mensen naar het vasteland over te brengen. Ze herhaalde de oproep van de Commissie aan de lidstaten om in de eerste plaats oplossingen te zoeken voor de duizenden niet-begeleide minderjarigen die zich op de eilanden bevinden. ‘Landen als Frankrijk, Portugal, Luxemburg, Finland en Duitsland toonden zich al bereid om niet-begeleide minderjarigen op te nemen, maar meer hulp is nodig. Ook voor de vluchtelingen die zich nu nog in Syrië bevinden.’