Rechtbank legt grootste Russische mensenrechtenorganisatie aan banden

Een pro-Memorial-demonstrant wordt in bedwang gehouden door de Russische politie in Moskou op 28 december 2021. © Getty Images

De hoogste rechtbank in Rusland heeft dinsdag geoordeeld dat de Russische mensenrechtenorganisatie Memorial moet ontbinden. Dat heeft het Russische persagentschap TASS bekendgemaakt. De ngo werd in het verleden al bekritiseerd door president Vladimir Poetin.

Memorial is de grootste mensenrechtenorganisatie van Rusland en bekritiseert regelmatig het Kremlin. De organisatie doet al meer dan dertig jaar onderzoek naar de massale zuiveringen in de Sovjettijd en bewaakt de nagedachtenis van de slachtoffers van de goelag. Ze verzet zich daarnaast tegen de repressie van hedendaagse regimes, zoals dat van president Vladimir Poetin.

‘Ze hebben besloten om Memorial International en zijn regionale afdelingen te verbieden’, postte de ngo op haar Telegramkanaal. Jan Ratsjinski, een van de vertegenwoordigers van Memorial, zei dat ze de zaak zullen aanklagen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Eerder had Rusland de ngo als ‘buitenlandse agent’ bestempeld. Dat label gebruikt Moskou voor organisaties die vanuit het buitenland worden gefinancierd en die politieke activiteiten tegen de Russische overheid ontplooien. Memorial heeft dit label steeds geweigerd, waardoor het boetes kreeg van de rechtbank.

Kritiek van Poetin

Het parket had begin november al gevraagd om de ontbinding en beschuldigde de ngo ervan ‘een vals beeld van de Sovjet-Unie als terroristische staat te verspreiden’. Volgens procureur Aleksej Dzjafjarov zou Memorial ook de nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog bezoedelen en wil de ngo nazicriminelen rehabiliteren. Ook Poetin bekritiseerde de groep, die volgens hem terroristen en extremisten steunt.

Memorial ontkent deze beschuldigingen en zegt dat de rechtszaak politiek is gestuurd. ‘Het verbod op Memorial International stuurt Rusland opnieuw naar het verleden en verhoogt het risico op een nieuwe repressie’, reageert Maria Eismont, de advocaat van de ngo.

Ook de internationale gemeenschap reageert verbolgen op de beslissing. ‘Dit is een zware klap voor de Russische samenleving’, aldus een gezamenlijke verklaring van verschillende Duitse mensenrechtenorganisaties. Volgens hen legt deze beslissing bloot hoe Rusland ‘vecht tegen de confrontatie met het eigen onrechtvaardig verleden’.

Partner Content