Polen preventief in ‘nationale quarantaine’ door coronavirus

Met amper 44 besmettingen en nul doden op de teller is Polen een van de zwakst getroffen landen door het coronavirus. Tegelijkertijd nemen weinig andere landen draconischer maatregelen: heel Polen gaat vanaf vandaag in ‘nationale quarantaine’.

Alle cinema’s dicht, alle theatervoorstellingen en optredens afgelast en alle scholen, van kleuterschool tot universiteit, voor (minstens) twee weken dicht. Ook sportevenementen in lagere afdelingen en van hobbyclubs sneuvelen. De voetbalwedstrijden in de eerste klasse gaan door zonder publiek. Hetzelfde is waar voor de oefenmatchen tegen Finland en Oekraïne die het Poolse nationale elftal speelt ter voorbereiding van het Europees Kampioenschap in juni-juli.

De regering-Morawiecki noemt het pakket maatregelen een ‘nationale quarantaine’. De Polen wordt met aandrang gevraagd om niet met grote groepen samen te komen, ouderen niet te bezoeken en kinderen binnen te houden. De drie auteursavonden die mijn vrouw, schrijfster Maja Wolny, de komende tien dagen op het programma had staan? Afgelast. De zwemclub van mijn twaalfjarige zoon Mauro? Dicht. Zelfs zijn gitaarles, één op één met de muziekleraar, gaat niet door. De les vindt immers plaats in het kleine cultureel centrum van ons stadje Kazimierz Dolny en dat CC is, jawel, helemaal dicht. Kortom, het publieke leven in Polen valt vandaag helemaal stil.

De vijand

De eerste cijfers over de geschatte economische schade van corona in Polen raken bekend. De evenementensector zou ongeveer 115 miljoen euro schade lijden. Het toerisme, dat nu samen met de lente stilaan op gang zou komen, lijdt minstens 236 miljoen euro verlies.

De grenzen met de oostelijke buurlanden Rusland en Wit-Rusland worden extra bewaakt en er worden sanitaire controles ingesteld. Het Poolse leger is paraat om daarin bij te staan. Het coronavirus wordt in Polen immers als een ‘vijand’ gezien. En dus wordt het leger erbij gehaald.

Tot nu toe telt Polen amper 44 mensen die zijn besmet. Op een bevolking van ruim 38 miljoen is dat nauwelijks meer dan één op een miljoen. De drastische maatregelen moeten vermijden dat de Poolse gezondheidszorg plots met een reusachtige epidemie zou worden geconfronteerd.

Gratis gezondheidzorg is een in de grondwet vastgelegd recht voor elke Pool. Maar die publieke zorg kreunt onder wachtlijsten, tekorten, verouderd materiaal en niet zo goed betaalde dokters en verplegend personeel. De private zorg daarentegen is modern, professioneel, efficiënt- maar daar hangt een prijskaartje aan vast dat alleen de meer gegoede Pool kan betalen. En het is net de minder fortuinlijke Pool die de kiezer bij uitstek is van de regerende partij ‘Recht en Rechtvaardigheid’.

Hamsteren

De maatregelen van de ‘nationale quarantaine’ zorgen voor een mengeling van burgerzin en paniek bij de bevolking. In de warenhuizen tref je sinds gisteren lege schappen aan. Meel, bloem, rijst en pasta worden massaal gehamsterd. Hetzelfde, maar in mindere maten, geldt voor vodka. Tijdens mijn winkelronde gisteren stond ik aan te schuiven achter een man die, zwaaiend met twee literflessen vodka, luidkeels riep: ‘Het belangrijkste heb ik al!’.

In die sfeer vond president Andrzej Duda het nodig om de bevolking toe te spreken en gerust te stellen. ‘We gaan de winkels niet sluiten’, aldus Duda. Maar zelfs zijn eigen agenda wordt door het virus aangevallen. Normaliter zouden in mei presidentsverkiezingen plaatsvinden. Er gaan nu zowel bij meerderheid als oppositie stemmen op om de stembusslag uit te stellen. In elk geval heeft president Duda het mes gezet in zijn verkiezingsrally’s. In zijn kielzog hebben ook de vier grootste oppositiekandidaten hun meetings afgelast. Zodoende is er van een spannende pre-electorale sfeer niets te merken.

En dan is er -Polen zou Polen niet zijn- natuurlijk nog de kerk. Terwijl de politici er alles aan doen om publieke bijeenkomsten tegen te gaan, vindt aartsbisschop Stanislaw Gadecki een heel eigen oplossing: de kerkleider roept al zijn priesters op om dit weekend niet minder maar net méér misvieringen aan te bieden. Op die manier, zo hoopt Gadecki, zullen de gelovigen in kleiner groepen de mis bijwonen. Zo hoopt hij het coronagevaar voor eigen kudde te bezweren.