Een rechtbank in Kiev heeft de vrijlating bevolen van Vladimir Tsemach uit de gevangenis. De man wordt ervan verdacht betrokken te zijn bij het neerhalen van vlucht MH17 van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne in juli 2014. Zijn vrijlating kadert allicht in een op stapel staande gevangenenruil met Rusland.
Vlak nadat het nieuws over zijn vrijlating bekend was geraakt, kondigde de Russische president Vladimir Poetin aan dat er een ‘grote’ gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne op het getouw staat.
Vlucht MH17 was vijf jaar geleden van Amsterdam op weg naar Kuala Lumpur toen hij boven het oosten van Oekraïne door een Russische BUK-raket werd neergehaald, die door Oost-Oekraïense separatisten zou zijn afgevuurd. In het gebied woedde toen, en woedt nog steeds, een conflict waarin ook Rusland betrokken partij is. Bij de ramp kwamen alle 298 inzittenden van het vliegtuig om het leven, 196 van hen kwamen uit Nederland.
Volgens Nederlandse media werd Vladimir Tsemach in juni door de Oekraïense geheime dienst ontvoerd uit rebellengebied en vervolgens in Kiev gevangengezet. Hij zou ten tijde van het neerhalen van MH17 actief geweest zijn bij de luchtverdediging die de pro-Russische separatisten hadden opgezet. In Kiev wordt hij vervolgd voor deelname aan een ’terroristische organisatie’, zoals de Oekraïense autoriteiten de separastische rebellen omschrijven.
Gevangenenruil
Al weken gonst het van de geruchten dat Tsemach de sleutelfiguur is in een op stapel staan gevangenenruil tussen Oekraïne en Moskou. Alvast volgens de Nederlandse openbare omroep NOS zouden de Russen Tsemach, die de Oekraïense nationaliteit heeft, in het kader van de op stapel staande gevangenenruil met Oekraïne naar Rusland willen halen. Zijn vrijlating en de daaropvolgende verklaring van Poetin lijken alvast in die richting te wijzen.
De Nederlandse topman van het internationale Joint Investigation Team (JIT), dat het neerhalen van MH17 onderzoekt, drukte de Oekraïense justitie vorige week nog op het hart dat het ‘van het hoogste belang’ is dat Tsemach beschikbaar blijft voor het onderzoeksteam.
De rechter die hem donderdag in vrijheid stelde, beval hem niet te vluchten en zich bij de rechtbank aan te melden voor de zijn terrorismeproces.
De gevangenruil tussen Kiev en Moskou zou passen in een poging van de nieuwe Oekraïense president Volodymyr Zelensky om de relaties met Rusland te verbeteren. Als de deal doorgaat, dreigt hij volgens critici wel zijn westerse partners tegen zich in het harnas te jagen.
