De crisis aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen leidt tot ernstige schendingen van de mensenrechten van migranten en asielzoekers, door beide regeringen. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) woensdag in een nieuw rapport.
Het rapport ‘Die Here or Go to Poland’ (Sterf hier of ga naar Polen) brengt verslag uit over ernstige misbruiken aan beide kanten van de grens, zegt HRW. De organisatie bezocht beide landen in oktober en nam interviews af bij 19 mensen, zoals alleenstaande mannen, gezinnen met kinderen en vrouwen die alleen reizen. Volgens de organisatie zeiden mensen die vastzitten aan de Wit-Russische grens met Polen dat ze soms gewelddadig door Poolse grenswachten worden teruggeduwd, ondanks dat ze om asiel vragen. Ook zijn er veel beschuldigingen van geweld, onmenselijke en vernederende behandelingen en dwang door de Wit-Russische grenswachten.
‘Hoewel Wit-Rusland deze situatie schiep zonder acht te slaan op de menselijke gevolgen, deelt Polen in de verantwoordelijkheid voor het acute lijden in het grensgebied’, aldus Lydia Gall, onderzoeker bij HRW. ‘Mannen, vrouwen en kinderen worden dagen- of wekenlang over de grens heen en weer gestuurd, in ijskoud weer, terwijl ze wanhopig nood hebben aan humanitaire hulp die door beide partijen wordt geblokkeerd.’
Volgens HRW hebben de Wit-Russische en Poolse autoriteiten de verplichting om verdere sterfgevallen te vermijden door reguliere humanitaire toegang te verzekeren tot mensen die vastzitten in het grensgebied. Ook moeten beide landen onmiddellijk stoppen met de pushbacks en onafhankelijke waarnemers toelaten, zoals journalisten en mensenrechtenactivisten, stelt HRW nog.
Volgens de mensenrechtenorganisatie gaat het soms zelfs over marteling door Wit-Rusland. ‘De autoriteiten moeten onmiddellijk de misbruiken staken en wie verantwoordelijk is voor misbruiken, ter verantwoording roepen.’ De Poolse grenswachten schenden dan weer het recht op asiel en stellen mensen bloot aan onmenselijke en vernederende omstandigheden, klinkt het.
De Europese Commissie moet volgens HRW solidariteit tonen met de slachtoffers aan de grens, aldus Gall. ‘Wit-Rusland (dat geen lid is van de EU, nvdr.) mag de crisis dan wel hebben georkestreerd, maar dat spreekt Polen en de EU-instellingen niet vrij van hun mensenrechtenverplichtingen. Brussel moet Warschau onder druk zetten om het behoud van mensenlevens centraal te stellen in de reactie.’
