‘Gedaan met de naïviteit van de EU’

De leiders van de EU-lidstaten scharen zich achter het mechanisme dat de export aan banden legt van coronavaccins van producenten die hun afspraken met de Europese Unie niet nakomen. Een en ander is vooral gericht tegen AstraZeneca.

‘AstraZeneca moet eerst zijn beloofde vaccinleveringen aan de Europese Unie bijbenen, alvorens naar andere landen in de wereld te exporteren.’ Dat zei Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen op een persconferentie na afloop van de Europese top die in het teken stond van de vaccinleveringen.

Von der Leyen verwees dus expliciet naar AstraZeneca. ‘Het bedrijf moet zijn contract met de lidstaten eerbiedigen’, zei ze op de virtuele top. ‘We willen aan onze burgers laten zien dat iedereen zijn deel krijgt.’

https://twitter.com/vonderleyen/status/1375189578651426818Ursula von der Leyenhttps://twitter.com/vonderleyen

Europe will always be a fervent support of global cooperation. We invite others to match our openness.

Meanwhile, we work hard to roll-out vaccination at home.

And we are on track to reach our 70% goal by end of the summer. #EUCOhttps://t.co/FdPDnVoAf2

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 25, 2021

De Franse president Macron van zijn kant zei in nog wat scherpere bewoordingen dat ‘dit het einde van de naïviteit van de EU is’.

De EU verwijt AstraZeneca dat het zijn contractuele verplichtingen niet nakomt, iets wat het Brits-Zweedse bedrijf trouwens zelf ontkent.

Ook ons land steunt een exportverbod op voorwaarde dat het geen bedrijven treft die wel de gemaakte afspraken nakomen, maakte premier Alexander De Croo (Open VLD) duidelijk.

Strengere exportcontroles

De Commissie-von der Leyen scherpte het zogenaamde transparantie- en vergunningsmechanisme aan dat sinds eind januari van kracht is. Dat mechanisme moet verzekeren dat farmabedrijven die vaccins uitvoeren naar derde landen ook de leveringen aan de lidstaten waarmaken die zijn vastgelegd in de voorkoopcontracten met de Europese Commissie.

Daar worden nu twee criteria aan toegevoegd. De lidstaten en de Europese Commissie zullen bij de evaluatie van exportaanvragen ook bekijken of het land van bestemming op één of andere manier zelf de uitvoer van vaccins of grondstoffen belemmert. Daarnaast zal er ook gekeken worden naar de epidemiologische situatie en de vaccinatiegraad ter plaatse.

Bij de Commissie beklemtoont men dat er geen sprake is van een exportverbod. Wel wil ze nadrukkelijker verzekeren dat Europese burgers ‘hun eerlijke deel’ krijgen.

Verenigd Koninkrijk

Het mechanisme werd ingevoerd nadat het Brits-Zweedse farmabedrijf AstraZeneca in januari voor het eerst had aangekondigd dat het minder vaccins dan voorzien zou leveren aan de EU. Sindsdien is slechts één van de 381 aanvragen geweigerd: de uitvoer van 250.000 doses van AstraZeneca naar Australië. De belangrijkste eindbestemming was het Verenigd Koninkrijk, dat bijna elf miljoen vaccins invoerde vanuit de EU.

Brits premier Boris Johnson waarschuwde al dat ‘blokkades niet verstandig zijn’.

Von der Leyen wijst er dan weer op dat geen enkele regio meer vaccins uitvoert dan de Europese Unie. Volgens haar zijn er sinds december vanuit de EU al 77 miljoen dosissen uitgevoerd naar 33 landen, waarvan 21 miljoen naar het VK.

https://twitter.com/vonderleyen/status/1375090365254934531Ursula von der Leyenhttps://twitter.com/vonderleyen

The EU has exported 77 million doses of vaccines to 33 countries since 1 December 2020.

In addition, as a lead donor to COVAX, it has contributed to exports to low & middle income countries.

While remaining open, the EU needs to ensure Europeans get a fair share of vaccines. pic.twitter.com/9TbTxAuFxk

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 25, 2021