Europese leiders proberen opnieuw topjobs te verdelen: Michel en Verhofstadt nog altijd genoemd
Omdat de 28 Europese staatshoofden en regeringsleiders er zondag en maandag na een marathonvergadering niet uitraakten, wagen ze vanaf 11 uur een nieuwe poging om de Europese topjobs te verdelen. Daarbij circuleren nog altijd de namen van Charles Michel (MR) en Guy Verhofstadt (Open VLD)
Als de leiders de topjobs niet kunnen verdelen, zullen alle ogen woensdag om 9 uur op Straatsburg gericht zijn. De verkiezing van een nieuwe parlementsvoorzitter wordt dan het eerste puzzelstukje dat wordt gelegd, wat de verdeling van de resterende functies meteen een pak moeilijker dreigt te maken.
Commissievoorzitter
De 28 Europese staatshoofden en regeringsleiders zaten sinds zondagavond samen in een poging een de topfuncties te verdelen. Dat was op een reguliere top eerder in juni niet gelukt. En ook deze keer verzeilde de bijeenkomst in een impasse: na een avond, nacht en ochtend te hebben onderhandeld besliste Europees president Donald Tusk maandagmiddag om het overleg op te schorten tot dinsdag.
Het grootste struikelblok zou de benoeming van een nieuwe voorzitter van de Europese Commissie zijn. Dat is niet alleen de meest invloedrijke post aan het Schumanplein, de drempel ligt ook het hoogst. Om een kandidaat naar voren te schuiven moeten 21 van de 28 leden van de Raad akkoord zijn. De overeenstemmende lidstaten moeten 65 procent van de EU-bevolking omvatten. Daarna moet ook het Europees Parlement zich met een absolute meerderheid achter de kandidaat scharen.
Zondagavond al circuleerde de naam van de vicepresident van de Europese Commissie Frans Timmermans. Timmermans is de Spitzenkandidaat van de Europese sociaaldemocraten, nochtans maar de tweede fractie in het parlement, maar de Nederlander maakte indruk tijdens de campagne. Bovendien kan hij op de steun rekenen van Frans president Emmanuel Macron, Nederlands premier Mark Rutte, de Spaanse premier Pedro Sanchez en de Duitse bondskanselier Angela Merkel, sinds de G20-top in Osaka van afgelopen weekend.
Maar Timmermans wekt ook weerzin op, zeker bij Italië en een aantal Oost-Europese landen als Polen en Hongarije, die hij de afgelopen legislatuur vanuit de Commissie hard aanpakte. Bovendien speelt er verdeeldheid in de Europese Volkspartij, die ondanks verlies wel de grootste fractie blijft in het Europees parlement. De invloedrijke EVP-leider Merkel schaarde zich achter Timmermans, maar verschillende andere leiders zoals de Ierse premier Leo Varadkar willen de christendemocratische Spitzenkandidaat Manfred Weber niet zonder slag of stoot laten vallen. Ook de Italiaanse premier Giuseppe Conte verzette zich naar verluidt tegen de voordracht van de Nederlander.
Complexe puzzel
De benoeming van de Commissievoorzitter is nauw verweven met die van een nieuwe voorzitter van het Parlement en de Raad, en de voordracht van een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. De nodige partijpolitieke, geografische en genderevenwichten maken de puzzel nog ingewikkelder.
Volgens Frans president Emmanuel Macron zouden de leiders maandagmiddag en -avond nog druk consulteren om het pad naar dinsdag te effenen. Mogelijk ging ook uittredend premier Charles Michel daar over de tongen. Zijn naam circuleerde maandag voor de post van Hoge Vertegenwoordiger van het buitenlands beleid van de EU, al was dat voor huidig Eurocommissaris Margrethe Vestager en Duits minister van Defensie Ursula von der Leyen evenzeer het geval.
Voormalig Eurocommissaris Kristalina Georgieva, een Bulgaarse, zou dan weer overwogen worden als Europees president, terwijl Manfred Weber de post van Europees parlementsvoorzitter zou moeten delen met een liberaal, mogelijk met oud-premier Guy Verhofstadt.
Merkel verklaarde maandagmiddag na afloop van de marathonvergadering nog te geloven in de goede afloop. ‘We moeten nog veel losse eindjes aan elkaar knopen, maar ik denk dat we mits wat goede wil een consensus kunnen vinden.’ Om 11 uur hervatten de leiders het werk.