Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en hoofdonderhandelaar Michel Barnier hebben de Britse regering maandag opgeroepen om het eerder gesloten akkoord over de echtscheidingsvoorwaarden tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk te respecteren.
‘Ik vertrouw erop dat de Britse regering uitvoering geeft aan het terugtrekkingsakkoord, een verplichting onder internationaal recht en een voorwaarde voor eender welk toekomstig partnerschap’, tweette von der Leyen.
De Commissievoorzitter beklemtoonde dat het Ierse protocol ‘essentieel’ is ‘om de vrede en stabiliteit op het eiland en de integriteit van de interne markt te beschermen’.
The Financial Times berichtte maandag dat de Britse regering woensdag een wetsontwerp zou presenteren dat afspraken in het terugtrekkingsakkoord zou ondermijnen die moeten garanderen dat er geen harde grens komt tussen EU-lidstaat Ierland en Noord-Ierland, dat tot het Verenigd Koninkrijk behoort.
Douane
Het artikel zet nog meer druk op de gespannen onderhandelingen over een handelsakkoord. Hoofdonderhandelaar Barnier wees er maandagochtend op dat het voorlopig enkel om een krantenartikel gaat. Het nam niet weg dat ook hij Londen meteen op zijn verplichtingen wees. ‘Alles wat in het verleden is ondertekend, moet gerespecteerd worden. Dat is een teken van vertrouwen voor de toekomst’, verklaarde hij op de Franse radiozender France Inter.
Enkele uren later zei een woordvoerder van de Britse regering dat die ‘beperkte en redelijke stappen’ gaat zetten om ‘specifieke elementen’ van het Ierse protocol in de Britse rechtsorde te verduidelijken. Dat moet volgens hem ‘elke ambiguïteit wegnemen en garanderen dat de regering steeds in staat zal zijn om om haar engagementen tegenover de Noord-Ierse bevolking na te komen’.
De aanpassingen moeten volgens Londen de Britse interne markt vrijwaren. Volgens de Britse pers zou de regering onder meer komaf willen maken met een douaneformaliteit die volgens haar de onbelemmerde toegang van Noord-Ierse handelaars tot de rest van het Verenigd Koninkrijk bemoeilijkt. Ook zouden de Britten preciezer willen definiëren op welke goederen er Europese tarieven moeten worden toegepast.
Harde grens
Het Ierse protocol is één van de steunpilaren van het terugtrekkingsakkoord. Het verplicht Londen om in Noord-ierland de Europese regels en douanetarieven toe te passen op goederen die voor de Europese markt zijn bestemd. Dat moet vermijden dat er opnieuw grenscontroles ontstaan op de grens met Ierland. Het behoud van een open grens moet garanderen dat de spanningen tussen katholieken en protestanten in Noord-Ierland niet heroplaaien.
Het terugtrekkingsakkoord begeleidde het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie eind januari. Het land blijft wel nog tot eind dit jaar deel uitmaken van de Europese douane-unie en de eenheidsmarkt.
Handelsakkoord
Op 1 januari volgend jaar dreigt alsnog een harde, economisch ingrijpende brexit indien beide partijen geen handelsakkoord bereiken.
De onderhandelingen daarover lopen bijzonder stroef. De voorwaarden voor eerlijke concurrentie en visserij vormen de voornaamste twistpunten en beide partijen schuiven elkaar steeds nadrukkelijker de zwarte piet toe. Maandagochtend nog waarschuwde de Britse premier Boris Johnson dat zijn land zonder akkoord uit de eenheidsmarkt vertrekt indien er tegen oktober geen deal op tafel ligt. Barnier wordt dinsdag in Londen verwacht voor een nieuwe onderhandelingsronde.
