Het Europees Hof van Justitie fluit het Duits Grondwettelijk Hof terug in zijn kritiek op het opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank. Het Hof is als enige rechtbank bevoegd om te oordelen over de geldigheid van de handelingen van EU-instellingen, klinkt het in een kort persbericht.
Het Duitse Grondwettelijk Hof kondigde dinsdag aan verschillende klachten over de massale aankoop van obligaties door de Europese Centrale Bank in het kader van een opkoopprogramma dat in 2015 startte, te weerhouden. De ECB kreeg drie maanden te tijd om het programma te verantwoorden.
Maar de rechters in Karlsruhe zijn niet bevoegd, benadrukt het Europees Hof van Justitie vrijdag in een kort persbericht naar aanleiding van de ’talrijke vragen’ over het Duitse arrest.
‘De diensten van de instelling geven nooit commentaar op uitspraken van een nationale rechterlijke instantie’, klinkt het, maar het Hof herinnert er wél aan dat de EU-rechters als enige bevoegd zijn om te oordelen of een Europese instelling het Europees recht al dan niet heeft overtreden: ‘Opdat een uniforme toepassing van het Unierecht gewaarborgd is, heeft het Hof van Justitie, dat daartoe door de lidstaten is opgericht, als enige de bevoegdheid om vast te stellen dat een handeling van een instelling van de Unie in strijd is met het Unierecht’, verwoordt het EU-Hof het. ‘Verschillen van inzicht tussen de rechterlijke instanties van de lidstaten over de geldigheid van Uniehandelingen zouden de eenheid van de rechtsorde van de Unie in gevaar kunnen brengen en afbreuk kunnen doen aan de rechtszekerheid.’
Het Hof spoort het Duitse Grondwettelijke Hof aan zich aan die regels te houden. ‘De nationale rechterlijke instanties zijn verplicht om de volle werking van het Unierecht te waarborgen. Enkel zo kan worden gezorgd voor de gelijkheid van de lidstaten in de Unie die zij tot stand hebben gebracht.’ Het EU-Hof ‘zal verder niet communiceren over dit onderwerp’, klinkt het nog.
De rechters in Karlsruhe debatteerden jarenlang over de rol van de centrale bank van de eurozone. Het is geen geheim dat Berlijn een koele minnaar is van de massale opkoop van obligaties door de ECB. Zeven van de acht rechters oordeelden uiteindelijk dat bepaalde elementen uit het opkoopprogramma niet conform zijn aan de Europese verdragen, al is het programma op zichzelf niet ongrondwettelijk. Op bepaalde punten is niet duidelijk of de nadelen van het beleid wel in verhouding staan tot de voordelen, vindt het Bundesverfassungsgericht. In principe gaven de rechters de ECB drie maanden de tijd om de gebreken recht te zetten. Als daarna niet kan aangetoond worden dat het programma proportioneel is, zou de Bundesbank in principe niet meer kunnen deelnemen met het opkoopprogramma.
ECB-voorzitster Christine Lagarde zei eerder al dat het Duitse arrest haar niet afschrikt. ‘We zijn een Europese instelling, verantwoordelijk voor het Europees parlement en onder jurisdictie van het Europees Hof van Justitie’, aldus de Française. ‘De ECB gaat door en zal alles doen om haar mandaat te vervullen.’
