Hubert van Humbeeck

‘De rellen in Noord-Ierland hebben niet enkel met de brexit te maken’

Voor het eerst sinds 1998 is Noord-Ierland weer in de ban van het geweld. Heeft de brexit op het eiland tot een te explosief mengsel geleid?

Een goed deel van de gesprekken die Europa de voorbije jaren met de Britten heeft gevoerd, was erop gericht om te voorkomen dat de brexit in Noord-Ierland tot nieuwe zogenoemde troubles zou leiden. Daaraan was met het Goede Vrijdagakkoord in 1998 een einde gemaakt. Die troubles zijn een Brits eufemisme voor wat toch een soort burgeroorlog was tussen protestanten en katholieken, waarbij ook door de interventie van het Britse leger duizenden doden vielen.

Om te vermijden dat het geweld weer zou oplaaien, mocht de brexit niet opnieuw voor een harde grens zorgen tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland, dat een deel van het Verenigd Koninkrijk blijft. Er werd overeengekomen dat de nieuwe grens tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk feitelijk in de Ierse Zee zou liggen; Noord-Ierland zou de economische regels van de Unie blijven volgen. Goederen die uit de rest van het Verenigd Koninkrijk naar Ierland worden verscheept, zouden in Noord-Ierse havens worden gecontroleerd en dus niet aan de echte grens tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk. Brussel wil zo niet alleen een opflakkering van het geweld vermijden, maar ook dat goederen na de brexit zonder controle de Unie binnensluipen.

De rellen in Noord-Ierland hebben niet enkel met de brexit te maken.

Voor de protestantse unionisten in Noord-Ierland betekent die uitkomst dat ze meer dan louter symbolisch van de rest van het Verenigd Koninkrijk worden afgesneden. Zij blijven loyaal aan Londen en ze zijn bang dat er een stap naar een hereniging met het katholieke Ierland is gezet. Premier Boris Johnson ondertekende het akkoord wel, maar hij probeerde ondertussen toch al een paar keer om het protocol over Noord-Ierland uit de deal met Europa te laten schrappen. Dat kwam hem zelfs op een forse reprimande van de Amerikaanse president Joe Biden te staan, die van Ierse afkomst is. Het belette hem niet om samen met de Noord-Ierse unionisten verder onrust te blijven stoken.

De rellen, die ook nu toevallig op Goede Vrijdag begonnen, hebben met de brexit te maken, maar ook met een meer algemeen gevoel van onbegrip en miskenning onder Noord-Ierse protestanten. Dat de bevoorrading van Noord-Ierland sinds de brexit mank loopt, heeft er overigens vooral mee te maken dat Londen de overgang laat en slecht heeft georganiseerd. De rellen beperkten zich vooralsnog tot jongeren die de straat werden op gestuurd om amok te maken. Er werd tijdens het weekend nu wel koortsachtig gepraat om te voorkomen dat het vuur verder in de pan slaat. Er staan in Belfast nog altijd letterlijk hoge muren tussen protestantse en katholieke volkswijken. Die muren zijn na 1998 niet afgebroken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content